تربیت و نگهداری سگ
آموزش اصولی تربیت سگ و توله سگ از تولگی تا بالغ شدن
آموزش سگ چیست و چرا مهم است؟
خب، به زبون ساده، تربیت یا آموزش سگ یعنی یاد دادن یه سری مهارت ها یا رفتار های خاص به سگ، طوری که بفهمه باید چه کارهایی انجام بده یا حتی بعضی وقت ها رفتار طبیعی خودش رو تغییر بده. به انگلیسی به این کار می گن Dog training، ولی توی دنیای واقعی، همون “یاد دادن” به سگ هاست که وقتی یه چیزی ازشون می خوایم، بهش واکنش نشون بدن یا حتی بدون درخواست ما کاری که لازمه رو خودشون انجام بدن.
حالا سگ ها برای چی آموزش می بینن؟ راستش لیست کارهایی که سگ ها می تونن انجام بدن، یه عالمه هست! از پیدا کردن افراد توی عملیات جستجو و نجات گرفته تا گله داری و نگهبانی. حتی می تونن مواد منفجره یا مواد مخدر رو کشف کنن یا به آدم هایی که نیاز به کمک دارن، مثل افراد معلول، یاری برسونن. البته این آموزش ها فقط به کار های جدی محدود نمی شه. سگ ها برای سرگرمی هم تربیت می شن، مثلاً برای همراهی افراد، محافظت از صاحبشون یا حتی کمک به تیراندازها. سگ ها می تونن توی زندگی آدم ها کلی نقش مفید و متنوع داشته باشن.
معمولاً وقتی می خوایم سگمون رو آموزش بدیم، اول از آموزش های پایه ای شروع می کنیم؛ مثل اینکه یاد بگیره حرف گوش کن باشه و بشه رفتاراش رو کنترل کرد. بعد که این مرحله رو خوب یاد گرفت، می تونیم بریم سراغ آموزش های حرفه ای تر و تخصصی تر که بستگی به کاری داره که می خوایم سگمون انجام بده.
اگه بخوایم یه نگاهی به تاریخچه آموزش سگ بندازیم، باید بگیم که این ماجرا از قبل از سال ۱۹۰۰ شروع شده. ولی جالب اینجاست که از قرن بیست و یکم به بعد، این موضوع خیلی گسترده تر شده. الان کلی کلاس، برنامه تلویزیونی، کتاب و منابع دیگه برای یاد دادن به سگ ها وجود داره و هر روز هم بیشتر می شه. یعنی تربیت سگ از یه مهارت خاص، تبدیل شده به یه علم و هنر که حسابی جدی گرفته می شه.
مزایا آموزش به سگ ها
اگه بخوایم ساده و صمیمی بگیم، آموزش دادن به سگ باعث می شه زندگی شما و سگتون خیلی راحت تر بشه. وقتی سگ یاد بگیره به نشونه های ساده شما جواب بده، دیگه کمتر دردسر درست می شه و کلی کار ها روان تر پیش میره. این کار فقط به سگ شما رفتار های درست رو یاد میده و رابطه تون رو هم قوی تر و صمیمی تر می کنه.
فکر کنید، اون حس خوشحالی و هیجانی که وقتی یه مهارت جدید یاد می گیرید دارید، یادته؟ خب، سگ ها هم دقیقاً همین حس رو تجربه می کنن! سگ ها عاشق یاد گرفتن چیزای جدید هستن، مخصوصاً وقتی که این یادگیری رو با کسی انجام بدن که براشون از همه دنیا مهم تره: شما! این تمایل به یادگیری و وقت گذرونی با صاحبشون، قلب ماجرای آموزش سگ هاست.
آموزش سگ فقط این نیست که بگیم فلان کار رو انجام بده یا نده. در واقع، این کار کمک می کنه که سگتون یه چیزی یاد بگیره و این یادگیری از یه رابطه مبتنی بر اعتماد شروع می شه. تحقیقات هم نشون داده که سگ ها از طریق فعالیت های مشترک مثل پیاده روی های کشف گرانه، بازی با اسباب بازی، آشنایی با آدم ها و سگ های جدید، رابطه ای عمیق و پر از اعتماد با شما ایجاد می کنن.
یه چیز جالب دیگه اینه که سگ ها می تونن مهارت های بزرگی یاد بگیرن که توی تمام عمرشون به دردشون می خوره. این مهارت ها باعث می شن سگ ایمن تر باشه و بهش کمک می کنن با دنیای اطرافش به شکل سالم و شادی ارتباط بگیره.
از طرف دیگه، سگ ها خیلی باهوش هستن و بیشترشون عاشق اینن که چیزی جدید یاد بگیرن. پس، آموزش می تونه یه راه عالی باشه تا نذاره حوصله شون سر بره و به کاره ای شیطنت آمیز رو بیارن! در کل، آموزش سگ یه سرمایه گذاریه که هم شما رو خوشحال تر می کنه، هم سگتون رو.
روش های آموزش سگ

اگه بخوایم از روش های آموزش سگ صحبت کنیم، باید بگیم که هر کدوم یه فلسفه و هدف خاص پشتش دارن. حالا بیاید یکی یکی همه این روش ها رو بررسی کنیم و ببینیم چطور کار می کنن.
۱- روش کوهلر (Koehler method)
این روش میگه که سگ ها بر اساس انتخاب خودشون رفتار می کنن، یعنی هر کاری که می کنن، انتخاب خودشونه. کوهلر باور داشت که رفتارهایی که سگ یاد می گیره، نتیجه انتخاب هایی هست که خودش بر اساس تجربه اش گرفته. حالا اگه این انتخاب ها براش یه پاداش داشته باشه، احتمال داره دوباره همون رفتار رو تکرار کنه. ولی اگه نتیجه انتخابش تنبیه باشه، اون کار رو ترک می کنه.
اینجوری وقتی سگ بفهمه که انتخاب هاش می تونن براش راحتی یا ناراحتی بیارن، دیگه یاد می گیره که تصمیم درست چیه.
۲- آموزش انگیزشی (Motivational training)
تو این روش، همه چیز حول محور پاداش دادن می چرخه. هر وقت سگ یه رفتار خوب انجام بده، پاداش می گیره و رفتار بدش کلاً نادیده گرفته می شه. این مدل بیشتر تو آموزش حیوانات در اسارت به کار می رفته، چون اجبار کردن یا تنبیه حیوان تو اون شرایط خیلی سخت و خطرناک بوده. ولی راستش آموزش انگیزشی واسه سگ ها یه کم صبر و حوصله می خواد. باید بتونی زمان مناسبی پیدا کنی تا سگ بفهمه کِی به خاطر یه رفتار خوب پاداش می گیره.
۳- آموزش کلیکر (Clicker training)
آموزش کلیکر همونیه که بهش آموزش نشانگر هم می گن. تو این روش از یه وسیله به اسم کلیکر استفاده می شه. هر وقت سگ یه رفتار درست انجام بده، صدای کلیکر رو می شنوه که بهش می گه: «آفرین! کارت درست بود، پاداشت در راهه!»
اینجوری سگ یاد می گیره که رفتار مورد نظر شما چه زمانی درست انجام شده. این روش خیلی دقیق کار می کنه و حتی باعث می شه از جایزه دادن برای رفتار های اشتباه که ممکنه بعد از رفتار درست انجام بشن، جلوگیری بشه. پاداش ها هم می تونن از غذا گرفته تا اسباب بازی یا حتی یه ناز و نوازش ساده باشن.
۴- آموزش الکترونیکی (Electronic training)
این روش از وسایل الکترونیکی مثل قلاده های شوک دار استفاده می کنه. مثلاً اگه سگ از محدوده ای که نباید رد بشه عبور کنه، یه شوک یا لرزش دریافت می کنه. گاهی هم از آژیر یا اسپری هایی مثل سیترونلا استفاده می شه.
این روش خیلی بحث برانگیزه. طرفدارها میگن که این وسیله ها امکان کنترل از راه دور رو میدن و می تونن رفتار های بد رو اصلاح کنن. ولی مخالف ها میگن که این وسایل می تونن به سگ آسیب جسمی یا روحی بزنن، مخصوصاً اگه اشتباه استفاده بشن.
۵- روش مدل-رقیب (Model-rival training)
ایده اصلی این روش اینه که سگ ها به طور طبیعی با دیدن و تقلید کردن از بقیه یاد می گیرن. این روش میگه سگ رو تو همه بخش های زندگی روزمره تون شریک کنید و رفتار هایی که می خواید یاد بگیره رو با تشویق و تقویت مثبت بهش نشون بدید. این روش بیشتر از غرایز طبیعی سگ استفاده می کنه تا اینکه بخواید اونو به کاری مجبور کنید.
۶- آموزش مبتنی بر سلطه (Dominance-based training)
این روش قدیمی تره و میگه که «سگها گرگ هستن» و باید یه نفر تو خونه باشه که مثل نر آلفا (رئیس گروه گرگ ها) بر اون ها تسلط داشته باشه. ولی رفتارشناسان معتقدن این روش مشکل سازه. چرا؟ چون باعث می شه سگ فقط از ترس شما رفتار بدش رو پنهان کنه، ولی مشکل اصلی همچنان پابرجا بمونه. حتی ممکنه سگ رو پرخاشگر یا مضطرب کنه، چون فکر می کنه همیشه تهدید می شه.
۷- آموزش مبتنی بر رابطه (Relationship-based training)
این روش یکی از بهترین و انسانی ترین روش هاست، چون کاملاً روی ارتباط مثبت بین سگ و صاحبش تمرکز می کنه. قبل از شروع آموزش، اول مطمئن می شی که نیاز های اولیه سگت برآورده شده (مثل غذا و استراحت). بعد با پیدا کردن چیزی که سگ رو خوشحال می کنه، از اون برای تشویقش استفاده می کنی. زبان بدن سگت رو هم یاد می گیری که بهتر بفهمی چی می خواد.
این روش به وسایل خاصی وابسته نیست، بلکه معتقده ارتباط قوی بین شما و سگتون خودش برای یادگیری کافیه.
۱۰ نکته ساده برای آموزش سگ
۱- از تکنیک های تقویت مثبت استفاده کنید: همه میگن بهترین روش برای آموزش سگ، همونیه که بهش جایزه بدی، نه اینکه دعواش کنی. وقتی یه کار خوب انجام داد، سریع تشویقش کن. اینطوری می فهمه کارای خوب نتیجه خوب داره. ولی یادت باشه، اگه کار اشتباهی کرد مثل پریدن یا پارس بیخودی، توجه نکن، چون با تأیید کردنش، کار اشتباهش رو تقویت می کنی.
۲- پاداش مناسب را پیدا کنید: بعضی از سگا عاشق غذا هستن. حالا یکی با استخوون ذوق می کنه، یکی دیگه با خوراکی نرم و خوشمزه. ولی اگه سگت زیاد اهل غذا نیست، با بازی یا ناز و نوازش خوشحالش کن.
۳- ثبات و پشتکار داشتن مهم است: همیشه یه جور آموزش بده. مثلاً اگه میگی “بشین“، هر دفعه همون کلمه و لحن رو استفاده کن. همه اعضای خونواده هم باید باهات هماهنگ باشن. اگه یکی اجازه بده سگ رو مبل بشینه و یکی دیگه نذاره، سگ کلاً گیج می شه!
۴- کم ولی مداوم اموزش دهید: به جای اینکه یه ساعت کامل تمرین کنی، توی روز چند بار، ولی کوتاه، باهاش کار کن. همینطور تو جاهای مختلف و با شرایط متفاوت تمرین کن تا سگت بفهمه هر جا یه دستور میدی، همون معنی رو داره.
۵- مرحله به مرحله آموزش دهید: کارا رو ساده کن. مثلاً اگه می خوای “بیا” رو یادش بدی، اول وقتی یه قدم سمتت اومد، جایزه بده. وقتی فهمید، کمکم مرحله به مرحله چیزای جدید یادش بده.
۶- آن را سرگرم کننده کنید: آموزش سگ باید برای هر دوتون سرگرم کننده باشه. اگه آموزش خشک و کسل کننده باشه، زود بی خیالش می شی. بین تمرینات یه کم باهاش بازی کن. حتی میت ونی ترفند های بامزه مثل غلت زدن یادش بدی. اینجوری خودتم بیشتر حال می کنی!
۷- چیزهای کوچک را تحسین کنید: حتی اگه یه پیشرفت کوچیک کرد، حتماً تحسینش کن. این باعث می شه هم تو، هم سگت، انگیزه بیشتری پیدا کنین.
۸- آموزش سگ را بخشی از زندگی روزمره سازید: لازم نیست همیشه یه وقت جدا برای آموزش بذاری. مثلاً قبل از غذا دادن یا بردنش بیرون، ازش بخواه یه دستور رو انجام بده. اینجوری هم تمرین می کنه، هم یادگیریش راحت تر می شه.
۹- از دستان خود استفاده کنید: سگا بیشتر با حرکات دست حال می کنن تا حرفا. می تونی اول با حرکت دست آموزش بدی، بعداً کمکم حرف زدن رو اضافه کنی.
۱۰- با مربی سگ مشورت کنید یا در کلاس آموزشی شرکت کنید: اگه دیدی با آموزش سگت مشکل داری، اصلاً خجالت نکش و از یه مربی حرفه ای کمک بگیر یا تو کلاسای آموزشی شرکت کن. مربیا کلی تجربه دارن و می تونن سریع تر بهت کمک کنن.
۱۰ اشتباه رایج تو آموزش سگ ها
۱- شروع دیر موقع آموزش: آموزش سگ باید از همون روز اول که اومد خونت شروع بشه، فرقی هم نداره سنش چقدره. اگه بذاری بزرگ شه و عادتای بد پیدا کنه، آموزش سخت تر می شه. حتی توله سگ ها هم می تونن کارای ساده یاد بگیرن، مثل نشستن یا آموزش استفاده از جعبه. هرچی زود تر شروع کنی، رابطه عمیق تر و قوی تری بینتونه شکل می گیره. بعد که به آموزش عادت کرد، می تونی ترفند های خفن تر هم یادش بدی.
۲- عدم آموزش کافی: آموزش سگ چیزی نیست که بگی “یه بار انجامش دادم و تموم شد.” باید مرتب باهاش کار کنی. حتی اگه فکر می کنی چیزی رو کامل یاد گرفته، باز گاهی تمرینش کن. حداقل هفته ای دو سه بار جلسات کوتاه آموزشی داشته باش.
علاوه بر آموزش دستورای قدیمی، میتونی چیزای جدید و سرگرمکننده هم یادش بدی. آموزش منظم نه تنها به سگت کمک میکنه، بلکه باعث میشه بیشتر باهم وقت بگذرونید.
۳- اتخاذ رویکرد “یک اندازه مناسب برای همه”: یه کتاب نخون و فکر کن که “خب دیگه، الان همه چی رو یاد گرفتم!” سگا با هم فرق دارن. ممکنه چیزی که واسه یه سگ جواب میده، واسه سگ تو جواب نده. روش های مختلف رو امتحان کن، ببین سگت با کدوم راحت تره. حتی می تونی از مربیای مختلف کمک بگیری یا تو چند تا کلاس شرکت کنی. یادت باشه، اگه یه روش جواب نداد، سریع ناامید نشو، عوضش یه چیز دیگه امتحان کن.
۴- ناهماهنگی و عدم انسجام: تو آموزش سگ باید همیشه یه روش مشخص داشته باشی. اگه گیجش کنی، پیشرفتی نمی کنه. مثلاً اگه نمی خوای رو مبل بشینه، هیچ وقت اجازه نده، حتی “فقط یه بار“! یا مثلاً اگه می خوای کامل دراز بکشه، فقط وقتی جایزه بده که واقعاً کل بدنش رو زمین باشه، نه نصفه نیمه.
۵- بی حوصلگی: آموزش سگ زمان میبره و همه سگا با یه سرعت یاد نمی گیرن. اگه زود عصبی بشی، سگت هم مضطرب می شه و بدتر یاد نمی گیره. جلسات رو کوتاه (۱۰-۱۵ دقیقه) نگه دار و حتماً با یه چیز مثبت تمومش کن. اگه سگت به یه چیزی جواب نمیده، شاید وقتش نیست یا باید اون کار رو ساده ترش کنی.
۶- سخت منضبط بودن: سگا با تشویق بهتر یاد می گیرن، نه با دعوا و کتک! داد زدن، تنبیه شدید یا زدن بند قلاده فقط باعث می شه سگت بترسه یا حتی تهاجمی بشه. به جای این کارا، روی آموزش مثبت تمرکز کن. آموزش باید یه تجربه سرگرم کننده باشه، نه مثل یه جنگ اعصاب!
۷- زمان بندی اشتباه: وقتی سگت کاری رو درست انجام داد، باید خیلی سریع تشویقش کنی، مثلاً همون لحظه بگی “آفرین!” و بعد جایزه بدی. اگه چند ثانیه دیر کنی، ممکنه نفهمه جایزه برای کدوم کارش بوده. همین طور اگه می خوای یه رفتار بد رو اصلاح کنی، همون موقع باید واکنش نشون بدی، نه بعدش.
۸- تقویت رفتار نادرست: خیلی وقتا ناخواسته به سگا یاد میدیم کارای اشتباه کنن. مثلاً وقتی میپره روی ما و ما خوشحال می شیم، اون فکر می کنه این کار خوبه و ادامه میده. بهترین کار اینه که اگه یه رفتار اشتباه انجام داد، اصلاً بهش توجه نکنی. البته اگه کار خطرناکی کرد (مثلاً مبل رو جوید)، حواسش رو با یه کار مثبت پرت کن.
۹- صدا کردن سگ به نزد خودتان برای چیزی ناخوشایند: اگه سگت رو صدا بزنی که مثلاً دعواش کنی یا کاری که دوست نداره انجام بدی (مثل حمام کردن)، دفعه بعد که صداش می زنی، نمیاد! به جای این کار، برو پیشش و خودت آروم بیارش. هیچ وقت سرش داد نزن، چون نمی فهمه چرا داری دعواش می کنی.
۱۰- عدم اثبات رفتار ها: سگ ها یاد می گیرن که یه دستور تو یه محیط خاص چی معنی میده. مثلاً ممکنه تو خونه بفهمه “بشین” یعنی چی، ولی تو پارک گیج بشه. برای همین باید تو محیط های مختلف (مثل خیابون، حیاط یا جاهای شلوغ) و با شرایط متفاوت تمرین کنین. اینطوری یاد می گیره که همیشه به دستوراتت گوش بده.
انواع آموزش های کاربردی برای سگ
یکی از مهمترین و بهترین کارایی که می تونی به عنوان یه صاحب سگ انجام بدی، اینه که سگت رو درست و حسابی تربیت کنی. ولی خب، گاهی آدم نمی دونه از کجا شروع کنه یا چه چیزایی رو باید به سگش یاد بده که با سبک زندگی اش هماهنگ باشه.
اینجا میخوایم چندتا نکته و آموزش کاربردی بهت بگیم که بهت کمک کنه با سگت راحت تر کنار بیای و یه زندگی آروم و بی دردسر باهاش شروع کنی.
آموزش اطاعت کردن و دستورات اولیه به سگ
اول از همه، چندتا دستور پایه و مهم هست که هر سگی باید یاد بگیره، مثل بیا، رها کن، بمون، بایست و چیزای دیگه. این دستورات بهت کمک می کنه رفتار سگت رو کنترل کنی و حتی امنیتش رو حفظ کنی. معمولاً توله سگ ها از حدود ۸ هفتگی می تونن این آموزش ها رو شروع کنن. یادت باشه جلسات آموزشی رو کوتاه نگه داری، مثلاً ۵ تا ۱۰ دقیقه و همیشه با یه نتیجه مثبت تمومش کنی. اگه سگت تو یادگیری یه چیزی مشکل داشت، بهتره جلسه رو با مرور چیزی که قبلاً یاد گرفته تموم کنی و کلی تشویقش کنی تا هم خوشحال بشه، هم انگیزه بگیره.
۱- نحوه آموزش فرمان “بیا” به سگ
- برای اینکه به سگت یاد بدی وقتی صداش می زنی بیاد: کنارش بشین و اسمش یا کلمه “بیا” رو صدا بزن.
- هر بار که اسمش رو میگی، یه خوراکی بهش بده. مهم نیست کاری نکرده، فقط عادتش بده که وقتی اسمش رو میشنوه، یه چیز خوب منتظرشه.
- حالا یه خوراکی رو نزدیکش روی زمین بذار. وقتی اونو خورد، دوباره اسمشو بگو و اگه برگشت طرفت، باز بهش یه تشویقی بده.
- این کار رو چند بار تکرار کن تا کمکم فاصله خوراکی رو بیشتر کنی و وقتی اسمش رو صدا زدی، به طرفت بیاد.
- وقتی خوب یاد گرفت، میتونی باهاش بازی کنی؛ خوراکی رو بنداز دورتر و همزمان که اسمشو میگی، چند قدم سریع دور شو تا دنبالِت بدوه. این تعقیب و گریز براش جذابه!
- هر وقت اومد طرفت، کلی ناز و نوازشش کن و بهش خوراکی بده. کمکم مسافت رو طولانی تر کن و جاهای مختلف این تمرین رو انجام بده.
توجه: هیچ وقت اسم سگت رو پشت سر هم و زیاد تکرار نکن، چون ممکنه عادت کنه که به اسمش بی توجه بشه. به جای این کار، اگه جواب نداد، بهش نزدیک شو و از یه مرحله آسون تر دوباره شروع کن. سگت رو هیچوقت برای تنبیه صدا نکن! اگه این کار رو بکنی، می ترسه و بهت بی اعتماد می شه. همیشه وقتی میاد، کلی پاداش و محبت بهش بده که بدونه این کار درسته.
۲- نحوه آموزش “بنشین” به سگ
- برای اینکه به سگت یاد بدی بشینه: رو به روش بایست و یه خوراکی خوشمزه دستت بگیر.
- صبر کن خودش بشینه و همون لحظه خوراکی رو بهش بده.
- بعد کمی به عقب یا کنار برو و دوباره منتظر بشین تا بشینه.
- وقتی نشست، دوباره خوراکی بده.
- چند بار که این کار رو تکرار کردی، حالا وقتی می بینی داره می شینه، همزمان بگو “بنشین” تا یاد بگیره کلمه رو با حرکتش مرتبط کنه.
۳- نحوه آموزش “دراز بکش” به سگ
- برای آموزش “دراز کشیدن” یا همون “خوابیدن”: یه خوراکی رو نزدیک بینی سگ بگیر و آروم به سمت زمین بیار.
- وقتی دیدی آرنجش به زمین رسید، خوراکی رو بهش بده.
- چند بار این حرکت رو تمرین کن، بعد دست خالی حرکت کن و وقتی کامل دراز کشید، خوراکی بده.
- وقتی حرکت رو خوب یاد گرفت، همزمان با حرکت دست، کلمه “دراز بکش” رو بگو تا یادش بمونه.
یادت نره: هیچ وقت با زور سگ رو نخوابون، چون ممکنه اعتمادش بهت کم بشه.
۴- نحوه آموزش “بایست” به سگ
- برای اینکه به سگت یاد بدی یه جا بایسته: ازش بخواه دراز بکشه.
- یه علامت دست مثل کف دست رو بهش نشون بده که معنیش “بایست” باشه.
- به جای اینکه فوراً خوراکی بدی، چند ثانیه صبر کن و بعد بهش بده.
- کمکم فاصله و زمان رو بیشتر کن تا یاد بگیره منتظر بمونه.
آموزش خانه و آموزش جعبه به سگ
خیلی از صاحبای سگ اجازه نمیدن سگشون دائم بیرون باشه و ترجیح میدن یه جای مخصوص تو خونه براش درست کنن. اگه تو هم جزو این دسته ای، آموزش جعبه (Crate) خیلی به کارت میاد، مخصوصاً وقتی مجبور باشی یه مدت سگت رو تنها بذاری. جعبه به سگ حس امنیت میده، چون ذاتاً دوست دارن یه پناهگاه کوچیک داشته باشن.
۱- نحوه انتخاب جعبه
- جعبه های سیمی رایج ترین انتخاب هستن، چون سگ می تونه دور و اطرافش رو ببینه.
- جعبه های پلاستیکی نور کمتری می گیرن و سگ دید محدودی داره.
- جعبه های نایلونی هم سبک هستن، ولی ممکنه توسط سگ جویده بشن.
- اندازه جعبه خیلی مهمه؛ باید انقدر جا داشته باشه که سگت بتونه راحت دراز بکشه و بچرخه، ولی نه اونقدر بزرگ که یه گوشه بخوابه و گوشه دیگه خرابکاری کنه.
۲- معرفی جعبه
برای اینکه سگت به جعبه عادت کنه:
- یه جای نرم توش بنداز و چندتا خوراکی بذار.
- بذار خودش بره داخل و بگرده. اجباریش نکن.
- وقتی وارد شد، نازش کن و کلی تشویقش کن.
۳- عادت دادن به جعبه
- وقتی سگ راحت رفت و اومد، در جعبه رو ببند و بعد از یکی دو دقیقه باز کن.
- کمکم زمان بسته بودن در رو بیشتر کن.
- وقتی به موندن تو جعبه عادت کرد، تو از اتاق برو بیرون و بعد از چند دقیقه برگرد.
- زمان تنها موندنش رو تدریجی بیشتر کن.
نکته: جعبه رو هیچ وقت به عنوان تنبیه استفاده نکن، چون ممکنه سگ ازش بترسه و دیگه واردش نشه. اگه سگ داخل جعبه پارس کرد، در رو باز نکن. وگرنه یاد می گیره برای بیرون اومدن سر و صدا کنه.
سگت رو بیشتر از توانش برای نگه داشتن ادرار یا مدفوع تو جعبه نذار. توله سگ ها معمولاً بیشتر از ۳-۴ ساعت نمی تونن خودشون رو نگه دارن. حتماً هر چند ساعت یک بار بیارش بیرون برای دستشویی، بازی و ورزش.
آموزش راه رفتن و پیاده روی با قلاده به سگ
راه رفتن با قلاده یکی از چیزاییه که هر سگی باید یاد بگیره. خیلی جاها قوانین بستن قلاده برای سگ ها اجباریه و حتی گاهی برای امنیت خودشون لازمه. پس باید سگت رو آروم آروم به قلاده عادت بدی و بهش یاد بدی چطور درست با قلاده راه بره. حتی می تونی کاری کنی که کنار دوچرخه ات هم با قلاده راه بیاد!
خیلی ها فکر می کنن سگ ها ذاتاً می دونن چطور با قلاده راه برن، ولی واقعیت اینه که این یه مهارته و باید یادش بدن. هر بار که می خوای سگت رو بیرون ببری، باید به این موضوع توجه کنی تا این مهارتش رو تقویت کنی.
نحوه آموزش راه رفتن و پیاده روی با قلاده به سگ

۱- آشنایی سگ با قلاده، طوق و افسار
اول از همه، باید سگت رو با قلاده و افسار آشنا کنی. بذار چندبار تو خونه، موقع بازی یا غذا خوردن، قلاده رو تنش کنی. هدف اینه که وقتی قلاده رو می پوشه، حس خوبی پیدا کنه. پس سعی کن این زمان برایش با سرگرمی و جایزه همراه باشه.
۲- آموزش نشانه صوتی
یه صدای خاص مثل: کلمه “بیا”، صوت زدن یا هر چیزی که خودت راحتی، برای سگت انتخاب کن و اون رو بهش یاد بده. تو یه محیط آروم که چیزی حواسش رو پرت نکنه، وقتی قلاده رو بسته، صدای انتخابی رو دربیار. به محض اینکه بهت نگاه کرد یا به سمتت اومد، بهش یه تشویقی بده. این تمرین رو تکرار کن تا وقتی سگت بهت نگاه کنه و به سمتت هم بیاد.
۳- تشویق سگ به نزدیک شدن
وقتی سگت یاد گرفت با شنیدن صدای تو بیاد سمتت، چند قدم عقب برو و بذار دنبالت بیاد. وقتی بهت رسید، یه جایزه خوشمزه بهش بده. این کار رو ادامه بده تا سگت کمکم کنار تو راه بره. چون توجه سگ ها خیلی زود پرت می شه، بهتره آموزش رو تو جلسات کوتاه انجام بدی و وقتی دیدی خسته شده، تمومش کنی.
۴- تمرین داخل خونه
وقتی سگت یاد گرفت سمت تو بیاد، حالا وقتشه تو خونه چند قدمی با قلاده راه برید. سعی کن محیط آروم باشه و چیزی حواسش رو پرت نکنه. برای شروع، راه رفتن با قلاده برای سگ یه چالش جدیه، پس صبور باش.
۵- تمرین بیرون از خانه
حالا وقتشه سگت رو بیرون ببری و مهارتاش رو تو فضای باز امتحان کنی. تو این مرحله، بوها، صداها و منظره های جدید ممکنه حواس سگت رو پرت کنه. صبور باش و قدمای کوتاه بردار. اگه دیدی می خواد سمت چیزی بره یا حواسش پرت شده، از صدای نشونه ای که قبلاً بهش یاد دادی استفاده کن، چند قدم دورتر برو و وقتی برگشت پیشت، بهش جایزه بده.
نکات مهم در آموزش پیاده روی با قلاده به سگ
جلوگیری از کشیدن قلاده: اگه سگت شروع کرد قلاده رو بکشه و بخواد سمت دیگه ای بره، مثل یه درخت ثابت وایسا و اصلاً تکون نخور تا خودش برگرده. قلاده رو نکِش و به زور برنگردونش. این طوری یاد می گیره که کشیدن فایده نداره.
پرت کردن حواس: اگه دیدی دنبال چیزی مثل یه سگ دیگه، ماشین یا هر چیز دیگه ای میره، سریع یه خوراکی جلوش بگیر و توجهش رو به خودت جلب کن. همچنین فاصله رو از اون چیزی که حواسش رو پرت کرده بیشتر کن. این رفتار تو بعضی نژادها (مثل سگ های گلهدار) بیشتر دیده میشه، ولی هر سگی ممکنه با چیزای جدید هیجان زده بشه.
جلوگیری از پارس کردن به سگهای دیگه: بعضی سگ ها عادت دارن موقع پیاده روی به سگ های دیگه پارس کنن. این مشکل معمولاً وقتی پیش میاد که سگ به اندازه کافی ورزش و سرگرمی نداشته باشه. سعی کن به اندازه سن و نژادش، تحریک ذهنی و جسمی براش فراهم کنی. اگه باز هم مشکل ادامه داشت، وقتی یه سگ دیگه دید، قبل از اینکه شروع به پارس کنه، با خوراکی توجهش رو جلب کن و تشویقش کن بهت نگاه کنه. این طوری کمکم عادت میکنه به جای پارس کردن، توجهش رو به تو بده.
کاهش تدریجی تشویقی ها: با گذشت زمان، وقتی سگت بهتر با قلاده راه رفت، میتونی تعداد تشویقی هایی که بهش میدی رو کم کنی. ولی همیشه یه خوراکی کوچیک همراهت داشته باش تا اگه یه رفتار خوب ازش دیدی، سریع تشویقش کنی.
آموزش ادرار و دستشویی به سگ
فکرشو بکن سگت بتونه مثل یه عضو دیگه خانواده از توالت استفاده کنه. حتی شاید یاد بگیره مدفوعشو دفن کنه! اون موقع شاید حتی از بعضی اعضای خانواده ات تمیزتر بشه! حالا اگه شرایطی داری که نمی تونی همیشه سگت رو بیرون ببری، مثل وقتی سر کاری یا مشکلی تو حرکت کردن داری، خیلی بهتره که این آموزش ها رو جدی بگیری. چون تمیز کردن خرابکاری اش روی روزنامه ها یا هرجای خونه خیلی اذیت کننده هست.
فرقی نداره سگت تو خونه کنار تو روی مبل لم داده یا تو حیاط خونش داره خوش می گذرونه. آموزش دستشویی برای همه سگ ها لازمه. فوایدش هم کلیه:
- تو خونه می مونه و راحت می شه بهش اعتماد کرد.
- می تونه بدون نگرانی مهمون خونه فامیلا یا دوستات بشه.
- یاد می گیره کجا دستشویی کنه، نه هرجایی که دلش خواست.
- ماشین و وسایل سفرتو کثیف نمی کنه.
- وقتی میری یه فروشگاه یا یه جا، روی زمین خرابکاری نمی کنه.
- و کلی چیز دیگه!
آموزش ادرار و دستشویی به سگ تو شرایط مختلف
اگه تو آپارتمان یا خونه بدون حیاط زندگی می کنی و تو خونه ات حیاط نداری، آموزش دستشویی یه کم چالش برانگیزه، ولی غیرممکن نیست. یکی از چیزایی که به کارت میاد، توالت سگ خونگیه. این وسیله رو می تونی تو خونه، بالکن یا حتی تو گوشه ای از حیاط بذاری. حالا چطور سگتو عادت بدی؟ این نکته ها رو رعایت کن:
- برنامه منظمی واسه غذا دادن و آب دادن به سگت داشته باش. مراقب باش کی آب میخوره.
- هر نیم ساعت تا یه ساعت، مخصوصاً بعد غذا خوردن یا بازی کردن، ببریش بیرون یا جای دستشویی مشخصی که براش گذاشتی.
- همونجایی که تعیین کردی بذارش، بهش اشاره کن و بگو: «برو توالت.»
- وقتی می بریش دستشویی، باهاش بازی نکن یا زیاد بهش توجه نکن. الان باید فقط حواسش به این باشه که دستشوییشو بکنه.
- وقتی کارشو تموم کرد، سریع بهش بگو «آفرین دختر خوب/پسر خوب» با یه لحن مهربون که بفهمه خوشحالی.
- بعد از تشویق، برش گردون خونه.
نکته خیلی مهم: اگه دیدی تو جایی غیر از محل مشخص شده داره دستشویی میک نه، فوری بگو «نه» با یه لحن جدی و بعد سریع ببرش به جای درستش. حتی اگه دستشوییشو کامل نکرده باشه، این کار کمک می کنه بفهمه جای درست کجاست.
آموزش دستشویی در شب
باید از اول مشخص کنی که می خوای سگت کجا شب بخوابه؛ تو جعبه اش، تو اتاق نشیمن یا حتی اتاق خواب خودت؟ اگه بذاری تو اتاق خودت بخوابه، بعداً جدا کردنش خیلی سخت می شه. اگه تصمیم گرفتی تو جعبه بخوابه، همون جعبه بهترین جاشه.
وقتی تازه آوردیش خونه، بهتره شب ها آلارم بذاری و هر چند ساعت بیدار شی که ببریش بیرون یا از توالت سگ خونگی استفاده کنه. مخصوصاً دو سه بار تو شب. تا زمانی که مطمئن شی میتونه تا صبح بخوابه. یادت باشه، توله سگ ها معمولاً خیلی زود می فهمن چه خبره و وقتی نیاز دارن، با ناله بیدارت می کنن. 😊
آموزش اجتماعی شدن و معاشرت به سگ
اجتماعی کردن سگ، چه توله سگ باشه چه بالغ، یعنی بهش یاد بدی که با آدمای مختلف، حیوانای دیگه و جاهای تازه راحت کنار بیاد. این کار با قرار دادن آروم آروم سگ در معرض چیزای جدید انجام میشه. اگه توله سگت رو از همون اول به این چیزا عادت بدی، هم خلق و خوی بهتری پیدا می کنه، هم تو محیط های تازه استرس کمتری داره.
توله سگ ها تو سه ماه اول زندگیشون یه دوره طلایی دارن که تو این مدت شخصیت و واکنششون به دنیای اطراف شکل می گیره. تو این دوره، هرچی بیشتر با چیزای جدید آشنا بشن، آینده آروم تر و خوش اخلاق تری خواهند داشت. اگه این اجتماعی شدن به درستی انجام بشه، سگت دیگه نه از آدمای غریبه می ترسه، نه از ماشین یا صدای بلند. خلاصه که یه همراه شاد و مهربون خواهی داشت.
نحوه آموزش اجتماعی شدن به سگ
آشنا کردن سگ با مناظر، صداها و بو های جدید: برای توله سگت، همه چی تو دنیا تازگی داره! هر چیزی که براش جدیده رو به چشم یه فرصت نگاه کن تا یه تجربه مثبت براش بسازی. مثلاً بذار روی سطوح مختلف مثل فرش، کاشی یا پارکت راه بره. اونو با آدمای متفاوت آشنا کن؛ مثل یه فرد پیر، بچه کوچیک، کسی که عینک آفتابی زده یا حتی روی ویلچره. این تمرینات باعث میشه توله سگت کمکم به همه چی عادت کنه.
مثبت کردن تجربه ها: وقتی سگت با چیزای جدید رو به رو میشه، حتماً تشویقش کن. بهش خوراکی بده یا نازش کن تا حس خوبی بگیره. این طوری یاد می گیره که هر چیز تازه ای، یه تجربه سرگرم کننده و خوشاینده. حواست باشه خوراکیاش کوچیک و قابل هضم باشه. از طرف دیگه، خودت هم آروم باش، چون سگ ها خیلی راحت حس و حال تو رو می فهمن. مثلاً اگه موقع معرفی سگت به یه سگ بزرگ عصبی باشی، اونم مضطرب میشه.
درگیر کردن خانواده: اگه می خوای اجتماعی کردن سگت نتیجه بهتری داشته باشه، از بقیه اعضای خانواده هم کمک بگیر. وقتی افراد مختلف باهاش کار کنن، یاد می گیره که از منطقه راحتی خودش بیرون بیاد. این رو حتی می تونی برای بچه ها تبدیل به یه بازی کنی. مثلاً ازشون بخواه بنویسن امروز سگتون چه چیزای جدیدی رو تجربه کرده؛ مثل صدای آژیر یا دیدن یه ماشین بزرگ.
قدم های کوچیک بردار: هیچوقت سگت رو یهویی تو شرایط خیلی سخت یا شلوغ قرار نده. مثلاً اگه می خوای به آدمای غریبه عادت کنه، اول با چند نفر از اعضای خانواده شروع کن. بعد آروم آروم با یه نفر غریبه، دو نفر و همین طور ادامه بده. اگه از همون اول اونو ببری تو یه مهمونی شلوغ یا خیابون پرجمعیت، احتمالاً دچار استرس میشه و بعدها ممکنه از غریبه ها بترسه.
بردن سگ به مکان های عمومی: وقتی دیدی سگت با محیط های ساده تر کنار اومده، حالا وقتشه که ببرش جاهای جدید. مثلاً به یه فروشگاه حیوانات خانگی، خونه یکی از دوستات یا یه پارک پر از سگ های دیگه. این طوری هم تجربیاتش بیشتر میشه، هم یاد می گیره چطور با موقعیتای جدید کنار بیاد.
شرکت در کلاس های توله سگ: کلاسای مخصوص توله سگ ها خیلی مفیدن! این کلاس ها تنها دستورات اولیه رو بهش یاد میدن و باعث میشن با سگ های دیگه و آدمای بیشتر معاشرت کنه. مربیای حرفه ای تو این کلاس ها کمک می کنن که همه چیز آروم و کنترل شده پیش بره و سگت یه تجربه خوب داشته باشه.
تربیت سگ با توجه به نژاد آنها
هر نژاد سگ ویژگی های خاص خودش رو داره که این ویژگی ها روی رفتار، سطح انرژی و حتی روش تربیتش تأثیر می ذاره. اگه بخوای یه سگ رو درست تربیت کنی، باید حتماً به نژادش توجه کنی.
سگ های باهوش مثل ژرمن شپرد: این سگ ها واقعاً باهوشن و خیلی زود یاد می گیرن، ولی اگه بهشون آموزش درست ندی، ممکنه سرکش بشن یا حتی بخوان بهت سلطه پیدا کنن. اینا عاشق چالش های ذهنی هستن، پس حتماً براشون تمرینات فکری بزار. مثلاً بازی هایی مثل پیدا کردن خوراکی یا یاد دادن کارای جدید بهشون خیلی براشون جذابه. تمرین بدنی هم یادت نره، چون اینا انرژی زیادی دارن.
سگ های پرانرژی مثل هاسکی: هاسکی ها پر از انرژی و شور و شوقن. اگه این انرژی تخلیه نشه، احتمالاً می بینی که همه چیز رو خراب کردن یا حتی رفتارای عجیبی ازشون سر زده. این سگ ها عاشق دویدن و فعالیت های شدیدن. اگه وقت ورزش روزانه شون رو فراهم نکنی، اذیتت می کنن. باید خیلی صبور باشی، چون تربیت کردنشون نیاز به حوصله و استمرار داره.
سگ های آپارتمانی مثل پامرانین: این کوچولوها خیلی بامزه و پرطرفدارن، ولی یادت باشه که خیلی حساسن. مثلاً پامرانین ها معمولاً به پارس کردن عادت دارن و باید از بچگی این عادت رو کنترل کنی. قوانین خونه رو از همون اول بهش یاد بده. چون سگ های کوچیک ممکنه ترسو بشن، حتماً توی بچگی با افراد مختلف و محیط های جدید آشناشون کن.
سگ های نگهبان مثل دوبرمن یا روتوایلر: اینا ذاتاً نگهبانن و ممکنه به غریبه ها حساسیت نشون بدن. باید از همون اول بهشون آموزش بدی که کی باید واکنش نشون بدن و کی آروم بمونن. نظم و برنامه ریزی توی تربیت این سگ ها خیلی مهمه.
چرا توجه به نژاد مهم است؟
روش های تربیت سگ باید همیشه با صبر، محبت و آگاهی همراه باشد. سگ ها موجودات باهوشی هستند که به شما وابسته اند. برنامه ریزی و تربیت اصولی می تونه زندگی شما و سگتان را لذت بخش تر کنه.
هر سگی با توجه به نژادش ظرفیت یادگیری و نیازای خاصی داره. مثلاً اگه به یه هاسکی اجازه بدی خیلی کم تحرک باشه، خونهت رو داغون می کنه. یا اگه به پامرانینت اجتماعی بودن رو یاد ندی، ممکنه ترسو بشه و به هر صدایی واکنش نشون بده. به همین خاطر، تربیت بر اساس نژاد خیلی مهمه تا زندگی هم برای خودت و هم برای سگت راحت و لذت بخش بشه.
اگر تجربه ای در این زمینه دارید، خوشحال می شویم بشنویم! 😊
سوالات متداول
چگونه سگ خود را آموزش دهیم که سگ های دیگر را نادیده بگیرد؟
در حالی که سگ شما باید همیشه هنگام بیرون رفتن از خانه قلاده داشته باشد، روش های دیگری نیز وجود داره که می تونید آنها را آموزش دهید تا در هنگام پیاده روی توسط سگ های دیگر اذیت نشون. هنگام بیرون رفتن از سگ های دیگر فاصله بگیرین و هر وقت متوجه سگ دیگری شد، نام سگ خود را صدا بزنید و به آنها جایزه بدهید. شما می تونید این روند را ادامه دهید، به تدریج به سگ ها نزدیک تر شوید و در عین حال توله سگ خود را تشویق کنید که آنها را نادیده بگیرد و به آنها جایزه بدهید.
چگونه سگ خود را آموزش دهیم که فرار نکند؟
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تعقیب سگی که در حال فرار هست، فقط باعث میشه که بیشتر بدود زیرا سگ فکر می کنه این یک بازی هست. آموزش دادن به سگ خود برای ماندن در کنار خودتان را با دور شدن آرام از سگ شروع کنین، سپس نامش را صدا بزنین و زمانی که به سراغ شما اومد به او جایزه بدهید. حتی می تونید با گذراندن وقت با دوستان، تماس آنها با سگتان و پاداش دادن به سگ این آموزش را جذاب تر کنین.
چگونه سگ خود را آموزش دهیم که روی مردم نپرد؟
با درخواست از سگ خود برای نشستن شروع کنین و از مردم بخواهید که نزدیک نشون. اگر به سگ شما نزدیک شدن و سگ شما از دستور نشستن، اطاعت کرد، به او پاداش بدهین.
تربیت سگ از چند ماهگی شروع می شود؟
تربیت سگ رو بهتره از دو ماهگی شروع کنی. این سن، زمانی هست که سگت آمادگی بیشتری برای یادگیری داره و می تونه رفتار های خوب رو بهتر بپذیره. البته مهمه از لحظه ای که سگ رو به خونه میاری، روش های درست تربیت رو شروع کنی تا پایه قوی ای برای آموزش های بعدی بسازی.
بهترین روش تربیت سگ چیست؟
بهترین روش، تاییدیه مثبت (Positive Reinforcement) هست. یعنی هر وقت سگت کار خوبی انجام داد، با تشویقی یا محبت تاییدش کن و وقتی کار اشتباهی کرد، حواسش رو پرت کن و بدون تنبیه، رفتار درست رو جایگزین کن. این روش باعث میشه سگ با شوق بیشتری یاد بگیره و رابطه تون عمیق تر بشه.
برنامه ریزی برای سگ چه اهمیتی در تربیت سگ دارد؟
برنامه ریزی یه بخش خیلی مهم توی تربیت سگه. با داشتن یه برنامه روزانه، سگ یاد می گیره کی وقت غذا، بازی، خواب یا آموزششه. این باعث میشه استرس سگ کمتر بشه، از رفتار های اشتباه مثل خرابکاری جلوگیری بشه و شما هم آرامش بیشتری توی زندگی با سگتون داشته باشید.
سگ ها چطوری با بازی کردن تربیت می شوند؟
بازی کردن یکی از بهترین راه ها برای یاد دادن و تقویت فرمان ها به سگه. توی بازی ها می تونی قوانین و رفتارهای درست رو به سگت آموزش بدی. بازی علاوه بر سرگرمی، انرژی فیزیکی و ذهنی سگ رو تخلیه و کمک می کنه ارتباط قوی تری بین شما و سگت ایجاد بشه.
آیا تربیت سگ یک ساله و بالغ امکان پذیر است؟
بله، تربیت سگ های بالغ امکان پذیر هست، اما نیاز به صبر، پشتکار و زمان بیشتری دارد. باید با آموزش فرمان های مقدماتی شروع کنید و رفتار های نامطلوب را با روش های صحیح اصلاح کنید.
چگونه مشکلات رفتاری در سگ های بالغ را اصلاح کنیم؟
مشکلات رفتاری مانند پارس کردن بی جا، گاز گرفتن یا خرابکاری قابل اصلاح هستند. ابتدا دلیل رفتار را شناسایی کنید و سپس با آموزش فرمان های مناسب و تقویت مثبت، رفتار را تغییر دهید. توجه داشته باشید که مشکلات رفتاری باید به آرامی و با حوصله برطرف شوند.
سگ ها چطور با بازی کردن تربیت می شوند؟
بازی کردن علاوه بر سرگرمی، روشی مؤثر برای آموزش فرمان ها به سگ هست. بازی ها قوانین خاصی دارند که رعایت آنها به سگ کمک می کند رفتارهای درست را تمرین کند و انرژی خود را به شکلی مثبت تخلیه کند. همچنین بازی باعث تقویت رابطه میان شما و سگ می شود.
گردونه شانس
شانس خود را امتحان کنید و برنده هدایای شگفت انگیز شوید! تنها کاری که باید انجام دهید این است که وارد لینک زیر شوید و گردونه را بچرخانید! کدهای تخفیف باورنکردنی در انتظار شماست ...