دوره فحلی سگ ماده چند روز است؟ سگ کی پریود میشه؟

وقتی برای اولین بار سگم «لونا» رو به خونه آوردم، حتی تصور نمی کردم یه روزی درباره فحل شدنش این قدر حرف برای گفتن داشته باشم! راستش رو بخواید، اون موقع اصلاً نمی دونستم فحل شدن سگ یعنی چی و قراره با چه چالش هایی روبه رو بشم. اما وقتی لونا اولین دوره فحلی اش رو گذروند، انگار یه فصل جدید تو زندگیم باز شد.

یه روز می دیدم روی فرش لکه های خون افتاده، یه روز دیگه با تغییرات رفتاریش مثل بی قراری یا علاقه شدیدش به سگ های نر همسایه مواجه می شدم. برای من که تجربه نداشتم، این مسائل گیج کننده بود. چه باید می کردم؟ از کجا می فهمیدم که همه چی عادیه؟

بعد از کلی تحقیق، سر زدن به دامپزشک و صحبت با آدمایی که مثل من سگ ماده داشتن، یاد گرفتم که فحل شدن یه بخش طبیعی از زندگی سگ ها هست. حالا بعد از چند سال و چند دوره فحل، این زمان رو بهتر از همیشه مدیریت می کنم و می دونم چطور باید به سگم کمک کنم که این دوره رو راحت تر بگذرونه.

اگه شما هم سگ ماده دارید یا تازه با این موضوع مواجه شدید، نگران نباشید. این مقاله از سیوان پت دل تجربه های واقعی نوشته شده تا شما هم بتونید بهترین مراقبت رو از سگتون داشته باشید.

فحلی سگ چیست؟

فحلی تو سگ های ماده همون دوره ایه که بدنشون برای جفت گیری و تولید مثل آماده می شه. تو این مدت، یه سری تغییرات فیزیکی و رفتاری تو سگ دیده می شه که نشون می ده وارد چرخه فحلی شده. اولین نشونه های فحل شدن معمولاً با تورم ناحیه تناسلی شروع می شه و بعد از اون ممکنه از واژن سگ خونریزی خفیفی اتفاق بیفته. خیلی از صاحبای سگ به اشتباه فکر می کنن این همون پریود شدنه، اما در واقع فحلی یه مرحله از چرخه تولید مثله که سگ رو برای بارداری آماده می کنه.

تو این دوره، سگ های ماده با ترشح یه سری فرمون ها، سگ های نر رو جذب می کنن و ممکنه رفتارشون هم تغییر کنه؛ مثلاً یه دفعه مهربون تر یا بی قرار بشن، یا حتی تمایل داشته باشن بیشتر از قبل به بیرون برن. این دوره بخشی از زندگی طبیعی سگ های ماده ست و معمولاً هر ۶ ماه یه بار، بسته به نژاد و جثه شون، تکرار می شه.

فرق فحل با پریودی در سگ‌ ها چیست؟

خیلی از صاحبای سگ ماده فکر می کنن فحل شدن سگ همون پریود شدنه، ولی واقعیت اینه که این دوتا با هم فرق دارن. پریود تو انسان ها به معنای دفع تخمک بارور نشده هست، ولی تو سگ ها، فحل شدن در واقع دوره ایه که بدنش برای جفت گیری آماده میشه.

تو دوره فحلی، یکی از نشونه هاش خونریزیه که بعضیا اشتباه می گیرنش با پریود. ولی این خونریزی مربوط به آماده شدن بدن سگ برای باروریه، نه مثل انسان که نشونه دفع تخمکه. در واقع، این خونریزی تو مرحله اول چرخه فحلی (پرواستروس) اتفاق می افته و وقتی سگ به مرحله استروس می رسه و آماده جفت گیری می شه، ترشحات واژن روشن تر و کم تر میشه.

پریود تو انسان ها نشونه پایان چرخه تولید مثله، ولی تو سگ ها، فحل شدن نشون دهنده اوج آمادگی برای باروریه. به زبون ساده، پریود تو انسان ها پایان راهه، ولی فحل تو سگ ها شروع یه مرحله جدید برای بارداریه!

چرخه فحل سگ ماده

فحل شدن یه چرخه هست که سگ های ماده چند بار تو سال تجربه اش می کنن و نشونه آمادگی بدنشون برای جفت گیری و تولیدمثله. این چرخه چهار مرحله داره که هرکدوم ویژگی ها و علائم خاص خودشون رو دارن. اینم توضیحات کامل تر درباره هر مرحله:

۱- مرحله پرواستروس (آغاز فحل)

این مرحله، شروع چرخه فحله و معمولاً ۹ تا ۲۷ روز طول می کشه.

علائم فیزیکی: تو این مرحله، واژن سگ ماده متورم شده و خونریزی شروع می شه. این خون تیره تر و غلیظ تر از خونریزی های بعدیه.
رفتار سگ: سگ های ماده تو این دوره حساس تر می شن. ممکنه زیاد ناحیه تناسلیشون رو لیس بزنن یا حتی علاقه مندی بیشتری نسبت به سگ های نر نشون بدن، ولی هنوز اجازه جفت گیری نمی دن. انگار دارن با محیط آشنا می شن و هنوز آمادگی کامل ندارن.

۲- مرحله استروس (مرحله پذیرش)

این مرحله که حدود ۴ تا ۲۱ روز طول می کشه، زمانیه که سگ ماده برای جفت گیری آماده هست. تو این دوره، تخمک گذاری انجام می شه.

علائم فیزیکی: خونریزی کم تر می شه و رنگش روشن تر. واژن همچنان متورم باقی می مونه ولی نرم تر می شه.
رفتار سگ: سگ ماده تو این دوره رفتارهایی مثل کنار زدن دم و آماده کردن پشتش برای جفت گیری نشون می ده. همچنین خیلی محبت آمیزتر می شه و ممکنه بی قراری کنه یا بخواد توجه بیشتری از شما بگیره.

۳- مرحله دای استروس (بعد از فحل)

این مرحله حدود ۶۰ تا ۹۰ روز طول می کشه و بستگی داره که جفت گیری و بارداری اتفاق افتاده باشه یا نه.

رفتار سگ: اگه بارداری اتفاق افتاده باشه، سگ ماده وارد دوره بارداری می شه. اگه نه، بدنش کم کم به حالت عادی برمی گرده. سگ تو این مرحله آروم تره و رفتارش طبیعی تر می شه.
ویژگی ها: این مرحله نوعی استراحت موقته برای بدن، تا برای چرخه بعدی آماده بشه.

۴- مرحله آناستروس (استراحت کامل)

این آخرین مرحله چرخه فحل و زمان استراحته. معمولاً ۴ تا ۶ ماه طول می کشه و بدن سگ هیچ فعالیت تولیدمثلی نداره.

ویژگی ها: سگ تو این مرحله کاملاً به حالت عادی برمی گرده، مثل وقتی که اصلاً فحلی وجود نداره. این دوره برای بازسازی بدن و آماده شدن برای چرخه بعدیه.

نکته مهم: چرخه فحلی ممکنه توی نژادهای مختلف سگ، مدت و تعداد دفعات متفاوتی داشته باشه. برای مثال، سگ های کوچیک ممکنه هر ۵-۶ ماه یه بار فحل بشن، ولی نژادهای بزرگ تر ممکنه فقط سالی یه بار این دوره رو تجربه کنن. برای مدیریت این دوره، شناخت مراحل چرخه خیلی کمک کننده ست و باعث می شه بتونید بهتر از سگتون مراقبت کنید.

از کجا بفهمیم سگ فحل شده است؟ علائم و نشانه های فحل شدن سگ ماده

تشخیص فحل شدن سگ ماده خیلی سخت نیست، چون تو این دوره بدن و رفتار سگ یه سری تغییرات واضح داره. اگه شما هم دقت کنید، می تونید راحت متوجه بشید که سگتون وارد دوره فحلی شده. اینجا همه علائمی که ممکنه ببینید رو کامل توضیح می دیم:

۱- تورم واژن

یکی از اولین و واضح ترین نشونه های فحل شدن سگ، تورم ناحیه تناسلیه. واژن سگ بزرگ تر، نرم تر و گاهی قرمزتر از حالت عادی میشه. این تورم ممکنه حتی چند روز قبل از شروع خونریزی ظاهر بشه، پس اگه دیدید این تغییرات اتفاق افتاده، باید حواستون بیشتر جمع باشه.

۲- ترشحات خونی

تو مرحله پرواستروس (آغاز فحل)، ترشحات خونی از واژن شروع میشه. این خونریزی اولش پررنگ و غلیظه، ولی کم کم روشن تر و کم تر میشه. خیلی از صاحب ها این نشونه رو اشتباه می گیرن و فکر می کنن سگشون پریود شده، در صورتی که این خونریزی بخشی از آماده سازی بدن برای جفت گیریه.

۳- تغییر رفتار

سگ تو این دوره ممکنه خیلی متفاوت از همیشه رفتار کنه. ممکنه بیشتر از قبل توجه شما رو بخواد، مهربون تر بشه یا برعکس، بی قرار و حتی کمی عصبی به نظر بیاد. بعضی سگ ها تو این دوره به سگ های نر علاقه بیشتری نشون می دن و سعی می کنن بهشون نزدیک بشن. همچنین تمایلشون به نوازش شدن و لیس زدن ناحیه تناسلی بیشتر میشه.

۴- افزایش دفعات ادرار

تو دوره فحلی، سگ ماده بیشتر از همیشه ادرار می کنه. این کار نه فقط به خاطر تغییرات هورمونیه، بلکه برای جلب توجه سگ های نر انجام میشه. ادرار سگ ماده تو این دوره شامل فرومون های خاصیه که برای سگ های نر خیلی جذابه.

۵- حرکات خاص با دم

یکی دیگه از نشونه های جالب این دوره، حرکات خاص دم سگ ماده ست. ممکنه دمش رو به کنار بزنه تا نشون بده برای جفت گیری آماده هست. این حرکت یه سیگنال قوی برای سگ های نره که بفهمن سگ ماده آماده جفت گیریه.

۶- تورم پستان ها

در بعضی موارد، پستان های سگ ماده هم کمی متورم می شن. این تورم معمولاً خیلی شدید نیست، ولی اگه دقت کنید، متوجه تغییرات می شوید.

۷- افزایش فعالیت یا بی قراری

بعضی سگ ها تو این دوره پرانرژی تر از قبل می شن و به نظر میاد دنبال کاری هستن. ممکنه بخوان بیشتر از قبل راه برن یا بازی کنن. اما بعضیا هم دقیقاً برعکس، تنبل تر و کم تحرک تر می شن.

۷- توجه به سگ های نر

اگه سگ نر اطرافتون باشه، احتمالاً سگ ماده خیلی بهش توجه نشون می ده. ممکنه بیشتر به سمتش بره یا رفتارهای خاصی مثل تکون دادن دم یا ایستادن براش نشون بده.

نکته مهم: همه سگ ها دقیقاً علائم یکسانی ندارن. بعضیا ممکنه فقط چندتا از این نشونه ها رو داشته باشن، ولی بعضیا همه این علائم رو به وضوح نشون بدن. بهترین راه برای اطمینان، مشاهده دقیق رفتار سگ و در صورت نیاز، مشورت با دامپزشک هست.

سگ ماده در چه سنی به بلوغ می رسد؟

بلوغ تو سگ های ماده زمانی اتفاق می افته که بدنشون برای اولین بار وارد چرخه فحلی بشه. این زمان بسته به نژاد و جثه سگ، می تونه متفاوت باشه.

نژادهای کوچیک مثل شیتزو یا پامرانیان معمولاً زودتر بالغ می شن، حتی ممکنه از ۶ ماهگی فحل بشن.
نژادهای متوسط و بزرگ تر مثل گلدن رتریور یا ژرمن شپرد معمولاً بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی به بلوغ می رسن.
سگ های خیلی بزرگ مثل نژاد گریت دین یا سنت برنارد ممکنه تا ۲۴ ماهگی هم اولین فحلشون رو تجربه نکنن.

اولین فحل همیشه نشونه بلوغه، ولی سگ هنوز کاملاً آماده جفت گیری نیست. بهتره تا دوره های بعدی صبر کنید تا بدنش به بلوغ کامل برسه و برای بارداری آمادگی داشته باشه.

فحل سگ چقدر طول می کشد؟

دوره فحل سگ ماده معمولاً ۲ تا ۳ هفته طول می کشه. این دوره شامل دو مرحله اصلیه: پرواستروس و استروس:

پرواستروس (آغاز فحل): این مرحله ۹ تا ۲۷ روز طول می کشه. تو این مدت، واژن سگ متورم میشه و ترشحات خونی شروع می شه. سگ های ماده تو این مرحله هنوز اجازه جفت گیری نمی دن.
استروس (مرحله پذیرش): این مرحله معمولاً ۴ تا ۲۱ روز طول می کشه. تو این زمان، خونریزی کمتر میشه و سگ آماده جفت گیریه. بهترین زمان برای بارداری همینه، چون تخمک گذاری انجام میشه.

چرخه فحلی معمولاً هر ۶ ماه یه بار تکرار می شه، ولی این هم به نژاد سگ بستگی داره:

سگ های کوچیک تر ممکنه هر ۴ تا ۶ ماه فحل بشن.
سگ های بزرگ تر معمولاً هر ۸ تا ۱۲ ماه این دوره رو دارن.

چطور از سگ فحل شده مراقبت کنیم؟

وقتی سگ ماده تون وارد دوره فحل می شه، نیاز به یه سری مراقبت های خاص داره تا هم خودش راحت باشه، هم از مشکلات احتمالی مثل بارداری ناخواسته یا عفونت جلوگیری بشه. اینجا نکات مهمی که باید رعایت کنید رو براتون توضیح می دم:

تمیزی و بهداشت رو جدی بگیرید: تو دوره فحل، سگ ماده خونریزی داره و لازمه که محیط و بدنش همیشه تمیز باشه.

می تونید از پوشک های مخصوص سگ استفاده کنید تا خونریزی، فرش یا مبل رو کثیف نکنه.
ناحیه تناسلی سگ رو با یه دستمال تمیز و مرطوب پاک کنید، ولی مراقب باشید که این کار رو به آرومی انجام بدید تا سگ اذیت نشه.

سگ رو از سگ های نر جدا نگه دارید: تو این دوره، سگ ماده با ترشح فرومون، سگ های نر رو جذب می کنه و احتمال جفت گیری ناخواسته خیلی بالاست.

اگه تو خونه سگ نر دارید، حتماً اونا رو تو اتاق های جداگانه نگه دارید.
موقع بیرون بردن سگ، حتماً قلاده ببندید و مراقب باشید که سگ های نر نزدیکش نشن. حتی یه لحظه غفلت می تونه باعث بارداری بشه.

برنامه پیاده روی رو تغییر بدید: تو دوره فحل، بهتره سگ رو تو زمان های خلوت تر و جاهایی که سگ های نر کمتر رفت و آمد می کنن، برای پیاده روی ببرید.

مسیرهایی رو انتخاب کنید که سگ های دیگه کمتر هستن.
مدت پیاده روی رو کوتاه تر کنید تا سگ کمتر خسته بشه یا تحت فشار قرار بگیره.

تغذیه مناسب داشته باشید: تو این دوره، بدن سگ به انرژی بیشتری نیاز داره، پس بهتره غذای مقوی تری براش در نظر بگیرید.

می تونید از غذاهای حاوی پروتئین و مواد مغذی بیشتر استفاده کنید.
همیشه آب تازه در دسترسش بذارید، چون ممکنه تو این دوره بیشتر تشنه بشه.

به رفتار سگ توجه کنید: سگ ها تو این دوره ممکنه تغییرات رفتاری داشته باشن؛ مثلاً مهربون تر یا برعکس، کمی عصبی و پرخاشگر بشن.

اگه سگتون بی قراره، سعی کنید بیشتر بهش توجه کنید و باهاش بازی کنید تا آروم تر بشه.
اگه احساس کردید که خیلی عصبیه یا رفتاراش غیرعادی شده، با دامپزشک مشورت کنید.

از عقیم سازی فکر کنید: اگه قصد ندارید سگتون رو برای جفت گیری و بارداری نگه دارید، می تونید با دامپزشک درباره عقیم سازی مشورت کنید.

عقیم سازی می تونه از بارداری ناخواسته جلوگیری کنه و همچنین بعضی مشکلات سلامتی مثل عفونت رحم رو کاهش بده.
بهترین زمان برای این کار، وقتی هست که سگ تو دوره فحل نباشه.

محیط آرام برای سگ فراهم کنید: تو دوره فحل، سگ نیاز داره که تو یه محیط آروم باشه و استرس کمتری داشته باشه.

اگه تو خونه بچه کوچیک یا سر و صدای زیاد هست، یه جای خلوت براش درست کنید که بتونه توش استراحت کنه.

نظر شما چیست؟

فحل شدن بخشی طبیعی از زندگی سگ های ماده هست و اگه به درستی مدیریت بشه، مشکلی ایجاد نمی کنه. این دوره می تونه چالش هایی برای شما به عنوان صاحب سگ داشته باشه، ولی با آگاهی و رعایت نکات لازم، می تونید این زمان رو به راحتی پشت سر بذارید. اگه قصد ندارید سگتون رو برای تولیدمثل نگه دارید، عقیم سازی می تونه یه راه حل عالی باشه که هم از بارداری ناخواسته جلوگیری می کنه و هم سلامت سگتون رو بهتر تضمین می کنه.

آیا شما هم تجربه ای از دوره فحل سگتون دارید؟
چه چالش هایی براتون پیش اومده و چطور باهاش برخورد کردید؟
به نظر شما بهترین راه برای مدیریت این دوره چیه؟

لطفاً تجربه ها و نظراتتون رو با ما به اشتراک بذارید. اینطوری می تونیم بیشتر از همدیگه یاد بگیریم و بهتر از سگتون مراقبت کنیم! 😊

سوالات متداول

آیا سگ های ماده وقتی فحل می شوند درد دارند؟

نه به اون شکلی که ما انسان ها تصور می کنیم. ولی ممکنه یه مقدار احساس ناراحتی یا بی قراری داشته باشن، چون بدنشون تو این دوره تغییرات زیادی می کنه. تغییرات هورمونی می تونه باعث حساسیت بشه، ولی درد شدیدی براشون نداره.

به نظرتان سگ های ماده موقع فحل افسرده می شوند؟

تو بعضی موارد، سگ ها ممکنه به دلیل تغییرات هورمونی یه مقدار بی حوصله یا بی حال بشن. البته این همیشه اتفاق نمی افته و به شخصیت سگ و میزان حساسیتش بستگی داره. اگه دیدید سگتون خیلی ناراحته، با دامپزشک مشورت کنید.

چرا سگ من در زمان فحلی به سگ های نر علاقه زیادی نشان می دهد؟

تو دوره فحل، بدن سگ ماده فرمون هایی ترشح می کنه که سگ های نر رو جذب می کنه. سگ ماده هم تو این زمان ممکنه بیشتر تمایل به جلب توجه سگ های نر داشته باشه، چون بدنش کاملاً آماده جفت گیریه.

آیا می توان به سگ های ماده در دوره فحل آموزش داد؟

تو این دوره ممکنه سگ به خاطر تغییرات هورمونی تمرکز کمتری داشته باشه، ولی اگه با حوصله باشید و تمرین های ساده انجام بدید، آموزش هم ممکنه. با این حال، بهتره آموزش های جدی رو به بعد از این دوره موکول کنید.

آیا سگ ها در هنگام فحلی بیشتر غذا می خورند؟

این بستگی به سگ داره. بعضی از سگ ها اشتهاشون بیشتر می شه و بعضی دیگه ممکنه کمتر غذا بخورن. شما باید حواستون به نیازهای تغذیه ای سگتون باشه و براش غذاهای مقوی آماده کنید.

چرا سگم در دوره فحل بی قراره و بیشتر پارس می کند؟

بی قراری و پارس کردن بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی و تمایل به جلب توجه سگ های نره. این رفتار کاملاً طبیعی و موقته، ولی شما می تونید با بازی کردن و توجه بیشتر، سگ رو آروم کنید.

آیا سگ های وقتی فحل هستند حتماً باید جفت گیری کنند؟

نه، اصلاً لازم نیست. این یه باور اشتباهه که می گه سگ های ماده حتماً باید جفت گیری کنن. اگه قصد ندارید توله سگ داشته باشید، می تونید سگ رو عقیم کنید تا از فحل های بعدی جلوگیری بشه و خطرات سلامتی مثل عفونت رحم هم کم بشه.