علت گاز گرفتن سگ دوبرمن چیست؟

سگ دوبرمن یکی از نژادهای شناخته شده ی نگهبان در جهان است. این سگ باهوش، قدرتمند، حساس و در عین حال وفادار، به درستی تربیت شود، همراهی امن و قابل اعتماد خواهد بود. اما چرا گاهی اوقات از این نژاد گاز گرفتن مشاهده می شود؟ در این مقاله از سیوان پت با دلایل اصلی گاز گرفتن دوبرمن آشنا می شویم و راهکارهایی برای پیشگیری از آن بررسی می کنیم.

پیش زمینه تاریخی و ویژگی های نژادی

دوبرمن برای اولین بار در سال ۱۸۹۰ توسط “کارل فریدریش دوبرمن” در آلمان برای محافظت از جان خود در حین جمع آوری مالیات پرورش داده شد. نژاد اولیه ترکیبی از سگ های قدرتمند و درنده چون ژرمن شپرد، روتوایلر و گری هوند بود که ویژگی هایی چون هوش، وفاداری و شجاعت را به ارث برده اند.

ساختار ژنتیکی دوبرمن به گونه ای است که ذات محافظ، هوشیار و واکنش گر دارد، که اگر به درستی هدایت نشود، می تواند در قالب پرخاشگری یا گاز گرفتن بروز کند.

علل اصلی گاز گرفتن سگ دوبرمن

۱- رفتار محافظتی بیش از حد

سگ دوبرمن به طور ذاتی دارای روحیه ای محافظ است. این نژاد برای نگهبانی و دفاع از صاحب خود تربیت شده و وفاداری بالایی دارد. به همین دلیل، در شرایطی که احساس کند صاحبش در معرض تهدید است، ممکن است با واکنشی شدید مانند گاز گرفتن از او دفاع کند. چنین رفتاری معمولاً ناشی از غریزه حفاظتی است و باید از طریق آموزش مناسب کنترل شود.

۲- تجربه بدرفتاری یا خشونت

سگ ها نسبت به نحوه برخورد انسان ها بسیار حساس هستند. اگر دوبرمن در معرض خشونت، تنبیه بدنی یا رفتار تحقیرآمیز قرار گیرد، ممکن است دچار نوعی پرخاشگری تدافعی شود. این نژاد در برابر بی احترامی یا رفتار ناعادلانه، حالت لجبازی و مقاومت نشان می دهد و حتی می تواند به سگی خطرناک تبدیل شود. تربیت این سگ باید همراه با احترام، آرامش و قاطعیت منطقی باشد.

۳- کم تحرکی و نیاز به تخلیه انرژی

دوبرمن ها سگ هایی فعال، پرانرژی و ورزش دوست هستند. عدم فعالیت روزانه و نداشتن فضای مناسب برای تخلیه انرژی می تواند باعث بروز اختلالات رفتاری از جمله پرخاشگری و گاز گرفتن شود. ورزش منظم، پیاده روی های روزانه و بازی های فکری از جمله نیازهای ضروری این نژاد است.

۴- بروز ترس، اضطراب یا درد جسمی

در مواجهه با ترس یا احساس درد، دوبرمن ممکن است به صورت غریزی واکنش دفاعی نشان دهد. این واکنش گاهی به شکل گاز گرفتن ظاهر می شود. برای مثال، اگر کودک بدون آگاهی اقدام به کشیدن گوش یا دم حیوان کند، سگ ممکن است به نشانه دفاع از خود، او را گاز بگیرد. شناخت زبان بدن حیوان و پرهیز از تماس های ناگهانی و آزاردهنده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

۵- ارتباط با کودکان

هرچند دوبرمن توانایی برقراری ارتباط مثبت با کودکان را دارد اما به دلیل جثه، قدرت بدنی و حساسیت رفتاری بالا، نگهداری از این سگ در خانه هایی با کودک زیر چهار سال توصیه نمی شود. کودکان خردسال به دلیل نداشتن آگاهی کافی از نحوه برخورد با حیوان، ممکن است به طور ناخواسته موجب تحریک سگ شوند که در نهایت منجر به بروز رفتارهای ناگهانی مانند گاز گرفتن می شود.

۶- فقدان اجتماعی سازی در دوران تولگی

توله دوبرمن باید از سنین پایین با انسان ها، حیوانات دیگر، محیط های گوناگون و صداهای متنوع آشنا شود. در غیر این صورت، در دوران بزرگسالی ممکن است نسبت به افراد یا موقعیت های ناآشنا واکنش دفاعی یا تهاجمی داشته باشد. عدم اجتماعی سازی می تواند زمینه ساز اضطراب اجتماعی و بروز رفتارهای ناخواسته مانند گاز گرفتن گردد. شروع اجتماعی سازی از حدود هشت هفتگی امری ضروری است.

۷- غرایز شکاری و تحریک پذیری بالا

دوبرمن ها از نژادهایی با ریشه های شکاری و گله دار منشأ گرفته اند. به همین دلیل، در برابر حرکات سریع یا ناگهانی مانند دویدن کودکان یا عبور دوچرخه ممکن است واکنش شکارگری از خود نشان دهند. این واکنش می تواند شامل تعقیب و در برخی موارد گاز گرفتن باشد. کنترل این غرایز نیازمند آموزش و نظارت مداوم است.

۸- نبود رهبری مشخص در خانه

سگ ها از نظر روان شناختی به ساختار اجتماعی و وجود یک رهبر مشخص نیاز دارند. در صورتی که دوبرمن احساس کند صاحبش نقش رهبری ندارد، ممکن است خود را به عنوان رهبر گله در نظر بگیرد. این وضعیت می تواند منجر به رفتارهایی مانند سلطه جویی و پرخاشگری نسبت به دیگران شود. ایجاد قوانین مشخص، آموزش های مثبت و حفظ ثبات در تربیت سگ، برای جلوگیری از این نوع رفتار ضروری است.

۹- اختلالات عصبی یا بیماری های عصبی-هورمونی

در برخی موارد نادر، دوبرمن ممکن است به دلیل مشکلات عصبی یا اختلالات هورمونی دچار رفتارهایی غیرقابل پیش بینی مانند گاز گرفتن شود. سندروم خشم سگ ها یا نوسانات هورمونی از جمله مواردی هستند که می توانند باعث بروز این نوع رفتارها شوند. تغییرات ناگهانی در خلق و خو، واکنش های بدون دلیل مشخص و بی قراری از نشانه های این اختلالات است.

۱۰- ناراحتی جسمی یا درد پنهان

اگر سگ دچار ناراحتی جسمی مانند مشکلات مفصلی، گوش درد یا مشکلات گوارشی باشد، ممکن است در صورت لمس ناحیه دردناک، واکنش تدافعی مانند گاز گرفتن نشان دهد. تغییرات رفتاری ناگهانی باید جدی گرفته شود و حیوان تحت معاینه دامپزشکی قرار گیرد.

نقش تربیت در جلوگیری از گاز گرفتن

تربیت صحیح و اصولی یکی از حیاتی ترین عوامل در پیشگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه در سگ دوبرمن است. این نژاد به دلیل هوش بالا، توانایی یادگیری سریع و ساختار روانی حساس، نیازمند آموزش هایی هدفمند، مستمر و متعادل است. اگر فرآیند تربیت از دوران تولگی، یعنی از حدود ۷ تا ۸ هفتگی آغاز شود، احتمال بروز رفتارهای ناسازگار مانند گاز گرفتن به شدت کاهش می یابد.

در روند آموزش، استفاده از روش های تقویتی مثبت (مانند تشویق، نوازش یا دادن خوراکی) بسیار مؤثرتر از تنبیه است. هرگونه خشونت یا بی ثباتی در آموزش می تواند نتیجه معکوس داشته و باعث ایجاد اضطراب یا پرخاشگری در حیوان شود.

نکته مهم دیگر، بهره گیری از مربیان حرفه ای و باتجربه است، به ویژه در ماه های ابتدایی زندگی سگ. دوبرمن هایی که از آموزش مناسب بهره مند می شوند، اغلب رفتاری متعادل، آرام، فرمان پذیر و قابل اعتماد از خود نشان می دهند و در مواجهه با محرک های محیطی، واکنش های منطقی تری دارند.

تفاوت فردی و ژنتیکی در دوبرمن ها

سگ های دوبرمن به طور کلی در دو تیپ اصلی آمریکایی و اروپایی پرورش داده می شوند و این تفاوت ژنتیکی و پرورشی تأثیر مستقیم بر رفتار، خلق و خو و کارکرد آن ها دارد.

دوبرمن اروپایی بیشتر برای وظایف عملی و حرفه ای همچون نگهبانی، کارهای نظامی و پلیسی پرورش یافته است. از این رو دارای ساختار بدنی قوی تر، روحیه ای جسورتر و خلق وخوی محافظ کارانه تری است. این نوع دوبرمن نسبت به محرک های محیطی حساس تر است و در صورت عدم تربیت صحیح، ممکن است رفتارهای تندتری از خود بروز دهد.
دوبرمن آمریکایی عمدتاً با هدف همراهی خانوادگی و زندگی در محیط های مسکونی پرورش یافته است. این سگ ها معمولاً آرام تر، اجتماعی تر و سازگارتر با افراد و سایر حیوانات هستند. با این حال، همچنان نیازمند آموزش دقیق هستند تا غرایز غریزی آن ها به درستی مدیریت شود.

افزون بر این تفاوت های کلی، همانند دیگر موجودات زنده، درون هر دو تیپ نیز تفاوت های فردی بر اساس ژنتیک، تجربه های زیستی و محیط رشد وجود دارد. شناخت خلق و خوی خاص هر سگ و تطبیق روش های تربیتی با ویژگی های فردی آن، برای دستیابی به نتیجه مطلوب کاملاً ضروری است.