چگونه از بارداری سگ جلوگیری کنیم؟ راهکارها

دیدن یک دسته توله سگ بامزه، بدون شک یکی از دلنشین ترین صحنه ها برای هر کسی است. اما در کنار این زیبایی، مسئولیت های بزرگی هم وجود دارد که نباید نادیده گرفته شوند. مراقبت های دامپزشکی، تغذیه مناسب و تمیزکاری، نه تنها هزینه های زیادی به همراه دارند، بلکه زمان و انرژی زیادی را نیز می طلبند. به همین دلیل، بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی ترجیح می دهند برای پرورش سگ و توله هایش از قبل برنامه ریزی کنند. اما همیشه همه چیز طبق برنامه پیش نمی رود و گاهی اتفاقات غیرمنتظره ای رخ می دهد.

بارداری در سگ ها، به ویژه زمانی که ناخواسته باشد، می تواند چالش های زیادی به همراه داشته باشد. نگهداری از یک سگ باردار و سپس مراقبت از ۶ تا ۸ توله سگ، کار آسانی نیست. علاوه بر این، هر بارداری ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد، حتی اگر سگ قبلاً زایمان های سالمی داشته باشد. بنابراین مهم است که صاحبان سگ از راه های جلوگیری از بارداری ناخواسته آگاه باشند.

گاهی اوقات، سگ های ماده در دوره فحلی (آمادگی برای جفت گیری) از خانه فرار می کنند و با سگ های محله جفت گیری می کنند. این موضوع در بسیاری از مواقع منجر به بارداری ناخواسته می شود. چنین شرایطی می تواند برای صاحب سگ استرس زا باشد، زیرا تولد توله ها مسئولیت های بیشتری ایجاد می کند و می تواند به مشکلات مالی و بهداشتی نیز منجر شود.

اگر سگ شما به طور ناخواسته جفت گیری کرده است، نگران نباشید! روش هایی وجود دارد که می توان از بارداری جلوگیری کرد. در ادامه این مقاله از سیوان پت، به بررسی این روش ها می پردازیم تا بتوانید بهترین تصمیم را برای حیوان خانگی خود بگیرید.

۱۰ روش جلوگیری از بارداری سگ‌ ها

دوره فحلی در سگ های ماده، که به عنوان چرخه استروس (Estrous Cycle) نیز شناخته می شود، مجموعه ای از تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی است که سگ ماده را برای جفت گیری و بارداری آماده می کند. این چرخه معمولاً دو بار در سال اتفاق می افتد و حدود ۳ هفته طول می کشد. در این دوره، سگ ماده فرومون های جنسی ترشح می کند که سگ های نر را از فاصله های بسیار دور جذب می کند.

۱- عقیم سازی (اسپِی کردن)

وقتی سگ های ماده وارد دوره فحلی (آمادگی برای جفت گیری) می شوند، هورمون هایی به نام فرومون ترشح می کنند که سگ های نر را از فاصله های دور جذب می کند. در چنین شرایطی، جفت گیری خیلی سریع اتفاق می افتد و ممکن است کل فرآیند کمتر از ۱۰ دقیقه طول بکشد، بدون این که صاحب سگ متوجه شود. بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی تا زمانی که تغییرات ظاهری در بدن سگ خود نبینند، متوجه بارداری او نمی شوند.

اما اگر متوجه شدید شکم سگ شما در حال بزرگ شدن است، چه باید کرد؟ یکی از راه های جلوگیری از تولد توله ها، عقیم سازی (اسپِی کردن) است. در این روش، دامپزشک رحم و تخمدان های سگ را از بدنش خارج می کند. حتی اگر سگ در اوایل بارداری باشد، می توان او را عقیم کرد و جنین ها همراه با اندام های تولیدمثلی برداشته می شوند.

نکات مهم درباره عقیم سازی در دوران بارداری:

این کار نسبت به عقیم سازی عادی، تهاجمی تر است و احتمال عوارض جراحی بیشتری دارد.
معمولاً هزینه آن بیشتر از یک جراحی عقیم سازی معمولی است.
اما از نظر اثرگذاری ۱۰۰٪ موفق است و سگ شما دیگر هرگز باردار نخواهد شد.

۲- تزریق دارو برای جلوگیری از بارداری بعد از جفت گیری

بیشتر سگ ها اگر فرصتی پیدا کنند، در دوره فحلی جفت گیری می کنند. جالب است بدانید که ۴۰٪ سگ های ماده فقط با یک بار جفت گیری باردار می شوند! این آمار نشان می دهد که اگر مراقب نباشید، احتمال زیادی وجود دارد که با یک زایمان ناخواسته مواجه شوید.

یکی از راه های جلوگیری از بارداری بعد از جفت گیری، تزریق داروی خاصی است که به “تزریق جلوگیری از جفت گیری اشتباه” معروف است. اگر فکر می کنید که سگ شما در ۲۲ روز گذشته جفت گیری کرده، تزریق دارویی به نام آلیزین (Alizin) می تواند گزینه ای مناسب باشد. این دارو باعث از بین رفتن سلول های در حال رشد در رحم سگ می شود و اگر در ۲۲ روز اول بعد از جفت گیری تزریق شود، ۱۰۰٪ موثر است.

نکات مهم درباره تزریق جلوگیری از بارداری:

اگر دیرتر از ۲۲ روز بعد از جفت گیری تزریق شود، ممکن است تأثیر آن کمتر باشد.
این روش فقط برای یک بار بارداری عمل می کند و از بارداری های آینده جلوگیری نمی کند.

۳- نگه داشتن سگ در خانه در دوران فحلی

فرومون هایی که سگ ماده در فحلی ترشح می کند، در واقع ترکیبات شیمیایی خاصی هستند که در ادرار و ترشحات بدن او وجود دارند. سگ های نر دارای گیرنده های بویایی بسیار حساس (بیش از ۲۲۰ میلیون گیرنده بویایی در مقایسه با ۵ میلیون در انسان) هستند و می توانند این فرومون ها را از فاصله های طولانی، حتی بیش از ۳ کیلومتر) تشخیص دهند.

روش های مؤثر برای کاهش ریسک جفت گیری:

محدود کردن خروج سگ از خانه: تنها در مواقع ضروری و تحت نظارت او را بیرون ببرید.
کنترل محیط اطراف: حصارها، دروازه ها و قفل ها را بررسی کنید تا سگ های نر وارد محوطه نشوند.
کاهش جذب سگ های نر: برخی اسپری های بازدارنده فرومونی وجود دارند که می توانند تا حدی اثر بوی فحلی را کاهش دهند.

۴- نظارت بر فعالیت های بیرون از خانه

وقتی سگ ماده در فحلی باشد، سگ های نر ممکن است رفتارهای غیرعادی و تهاجمی از خود نشان دهند. در این شرایط، احتمال حمله یا تعقیب سگ ماده توسط سگ های نر بیشتر است. همچنین اگر سگ ماده کنترل نشود، ممکن است به دنبال سگ های نر برود.

استفاده از قلاده و بند مقاوم: سگ ماده باید همیشه در فضای باز با قلاده و بند کنترل شود.
تعیین محدوده های امن: اگر حیاط دارید، از فنس های بلند و مقاوم در برابر حفر کردن استفاده کنید.

۵- استفاده از پوشک سگ (Dog Diapers)

پوشک سگ مخصوص دوره فحلی به کنترل ترشحات واژنی کمک می کند و تا حدی می تواند مانعی فیزیکی در برابر جفت گیری ایجاد کند.

محدودیت های پوشک سگ:

سگ های نر ممکن است راهی برای کنار زدن پوشک پیدا کنند.
نمی تواند جلوگیری ۱۰۰٪ از جفت گیری را تضمین کند.
می تواند به کاهش آلودگی ناشی از خونریزی فحلی کمک کند.

۶- جداسازی از سگ های نر

در خانه هایی که سگ ماده و نر هم زمان نگهداری می شوند، جداسازی فیزیکی آن ها در دوره فحلی ضروری است.

نگهداری در اتاق های جداگانه یا استفاده از دروازه های محافظ.
جداسازی محیطی: سگ ماده را در محیطی که کاملاً از سگ نر دور است، قرار دهید.
نظارت شبانه روزی: بسیاری از جفت گیری ها در غفلت صاحب سگ، به ویژه در ساعات شب، رخ می دهند.

۷- استفاده از داروهای جلوگیری موقت

برخی داروهای ضدبارداری در سگ ها مبتنی بر مهار هورمون پروژسترون یا جلوگیری از تخمک گذاری هستند.

انواع داروهای موقت ضدبارداری:

داروهای ضدپروژسترون (مثل آگلپریستون – Aglepristone) که باعث توقف بارداری در مراحل اولیه می شود.
داروهای هورمونی (مثل مگسترول استات – Megestrol Acetate) که فحلی را به تأخیر می اندازند.

خطرات احتمالی: ممکن است باعث اختلالات هورمونی، عفونت رحم (پیومترا) و مشکلات متابولیکی شوند و برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی شوند.

۸- آگاهی از چرخه فحلی سگ خود

شناخت زمان فحلی کمک می کند که از بارداری تصادفی جلوگیری کنید.

مراحل چرخه فحلی:

مرحله پیش فحلی (Proestrus) – ۹ روز

تورم واژن
افزایش ادرار
خونریزی واژنی

مرحله فحلی (Estrus) – ۹ روز

سگ آماده جفت گیری است
تخمک گذاری انجام می شود

مرحله متافحلی (Diestrus) – ۶۰ روز

اگر بارداری رخ دهد، این مرحله تا زایمان ادامه دارد

مرحله خاموش (Anestrus) – ۴ تا ۵ ماه

رحم استراحت می کند

۹- داشتن میکروچیپ و پلاک شناسایی

اگر سگ در دوره فحلی فرار کند، احتمال این که سگ های نر او را دنبال کنند و جفت گیری ناخواسته رخ دهد، زیاد است.

مزایای میکروچیپ و پلاک:

امکان بازیابی سگ در صورت گم شدن
افزایش ایمنی در شرایط اضطراری

۱۰- سقط جنین در سگ ها

سگ های نر هنگام جفت گیری بسیار سمج و پیگیر هستند! آن ها ممکن است برای رسیدن به یک سگ ماده در دوران فحلی، حتی قفس را بشکنند یا زیر حصار حفر کنند. حتی صاحبان مسئولی که برای تولید مثل سگ هایشان برنامه دارند، ممکن است با بارداری ناخواسته مواجه شوند. اگر عقیم سازی (اسپِی کردن) یا تزریق جلوگیری از بارداری امکان پذیر نباشد، سقط جنین توسط دامپزشک می تواند یک روش مؤثر برای پایان دادن به بارداری باشد.

نکات مهم در مورد سقط جنین سگ

سقط جنین یک تصمیم مهم پزشکی است که باید با دقت گرفته شود. این روش نسبت به عقیم سازی یا تزریق جلوگیری از بارداری خطرات بیشتری دارد و دامپزشکان معمولاً آن را توصیه نمی کنند مگر در موارد خاص، مثلاً زمانی که سگ در مراحل پیشرفته بارداری باشد و ادامه بارداری ممکن یا ایمن نباشد (به دلایل سلامتی یا شخصی).

روش های سقط جنین در سگ ها:

اگر بارداری هنوز خیلی پیش نرفته باشد، داروهای سقط کننده ممکن است استفاده شوند.
اگر بارداری در مراحل پیشرفته باشد، جراحی سقط جنین انجام می شود.

چرا سقط جنین آخرین گزینه است؟

فشار زیادی روی بدن سگ وارد می کند و بهبودی او ممکن است تا یک هفته در بیمارستان حیوانات طول بکشد.
هزینه ی بالایی دارد، مخصوصاً اگر بارداری در مراحل پیشرفته باشد.
از بارداری های آینده جلوگیری نمی کند، درحالی که عقیم سازی این مزیت را دارد.

مزایای جلوگیری از بارداری در سگ ها

جلوگیری از بارداری هم برای حیوان و هم برای صاحب آن مزایای زیادی دارد. داشتن توله های سگ مسئولیت بسیار بزرگی است! اگر سگ شما باردار شود، باید:

آن ها را تمیز کنید و از بهداشتشان مراقبت کنید.
واکسن های اولیه را برایشان بزنید و انگل زدایی انجام دهید.
از مادرشان مراقبت کنید و آن ها را در ۸ هفته اول زندگی شان ایمن نگه دارید.
برای آن ها یک سرپرست خوب پیدا کنید!

بارداری فشار زیادی به بدن سگ وارد می کند، و برخی از سگ ها به دلیل سن، اندازه یا نژادشان بیشتر در معرض خطر عوارض بارداری قرار دارند. علاوه بر این، نگهداری از یک سگ باردار و توله های او هزینه بر و زمان بر است. جلوگیری از بارداری می تواند خانواده شما را از این مشکلات نجات دهد و سلامتی سگ شما را تضمین کند.

به نظرتان بهترین گزینه برای جلوگیری از بارداری سگ ها چیه؟

سگ ها در جفت گیری بسیار حیله گر و سریع هستند! حتی صاحبان مراقب هم ممکن است ناگهان با یک بارداری ناخواسته مواجه شوند. خوشبختانه، گزینه های مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد:

عقیم سازی (اسپِی کردن) بهترین گزینه در مراحل اولیه بارداری است و تا آخر عمر از بارداری جلوگیری می کند.
تزریق جلوگیری از بارداری برای افرادی که می خواهند سگشان در آینده باردار شود، گزینه مناسبی است، اما فقط در ۲۲ روز اول بعد از جفت گیری موثر است.
سقط جنین توسط دامپزشک فقط باید به عنوان آخرین گزینه استفاده شود، زیرا فشار زیادی به سگ وارد می کند.

اگر سگ شما به طور ناخواسته باردار شده، هرچه زودتر اقدام کنید تا بهترین و کم خطرترین روش را انتخاب کنید.

سوالات متداول

آیا عقیم سازی برای سگ من ایمن است؟

عقیم سازی یک عمل رایج و ایمن است که توسط دامپزشکان مجرب انجام می شود. هر جراحی ممکن است خطراتی داشته باشد، اما مزایای آن معمولاً بیشتر از خطرات آن است. اگر نگرانی دارید، با دامپزشک مشورت کنید.

بهترین سن برای عقیم سازی سگ چه زمانی است؟

بهترین زمان برای عقیم سازی بستگی به نژاد و سلامت سگ دارد.

برای جلوگیری از بارداری چه چیزی می توانید به سگ بدهید؟

برای جلوگیری از بارداری سگ، تنها روش تأییدشده استفاده از دارویی به نام Alizin (اَگِلِپریستون) است. این دارو باید دو بار با فاصله ۲۴ ساعت تزریق شود. این کار می تواند تا ۴۵ روز پس از جفت گیری انجام شود اما هرچه زودتر تزریق شود، نتیجه بهتر خواهد بود. این دارو باعث سقط جنین در سگ می شود.

آیا قرصی برای جلوگیری از بارداری سگ ها وجود دارد؟

برخی روش های جلوگیری از بارداری برای سگ ها بدون نیاز به جراحی وجود دارند. داروهایی مانند Gonazon، Suprelorin، Neutersol، Esterilsol، و Infertile تنها داروهای تأییدشده برای سگ ها و گربه ها هستند. اما این داروها فقط در برخی از کشورها در دسترس هستند و در همه جا قابل استفاده نیستند.

چگونه می توان بعد از جفت گیری از بارداری جلوگیری کرد؟

قرص هایی به نام قرص های اورژانسی جلوگیری از بارداری (ECPs) که به آن قرص صبح بعد هم گفته می شود، می توانند برای جلوگیری از بارداری تا ۱۲۰ ساعت (۵ روز) پس از جفت گیری مصرف شوند.

چه داروهای پیشگیری برای سگ های باردار بی خطر هستند؟

محصولاتی که حاوی فیپرونیل (Fipronil) هستند، مانند Frontline و Parastar، می توانند برای سگ های باردار یا شیرده استفاده شوند. اما قبل از استفاده از هر نوع قلاده ضدانگل یا داروی موضعی دیگر برای سگ های باردار یا شیرده، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.