نحوه‌ی نگهداری از توله سگ در سنین مختلف (از تولگی تا چند ماهگی)

راهنمای جامع نگهداری از توله سگ در سنین مختلف

۱- مرحله اول: از تولد تا ۲ هفتگی (دوره نوزادی)

توله ها کور، کر و ناتوان از حفظ دمای بدن متولد می شوند. تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام می شود و در صورت نبود مادر، باید از شیر خشک مخصوص استفاده شود. محیط باید گرم، تمیز و بدون استرس باشد و تماس با انسان تا حد امکان محدود بماند.

ویژگی ها و نیازها

• توله ها کور و کر به دنیا می آیند.
• وابسته کامل به مادر برای تغذیه، گرما و نظافت هستند.
• هنوز توانایی حفظ دمای بدن را ندارند.
• شیر اولیه مادر (آغوز) برای تقویت سیستم ایمنی حیاتی است.

اقدامات ضروری

• گرم نگه داشتن محیط با دمای ۲۷ تا ۳۰ درجه سانتی گراد.
• استفاده از پد حرارتی، کیسه آب گرم با لایه پوششی، یا لامپ مادون قرمز.
• اگر مادر حضور ندارد، شیر خشک مخصوص توله سگ (نه شیر گاو) باید طبق دستور دامپزشک استفاده شود.
• محل نگهداری باید آرام، ایمن و تمیز باشد.

۲- مرحله دوم: ۲ تا ۴ هفتگی (دوره انتقالی)

بینایی و شنوایی کم کم فعال می شود و توله ها شروع به حرکت می کنند. ناخن ها ممکن است نیاز به کوتاه شدن داشته باشند. دما هنوز باید کنترل شود و توله می تواند با غذای نرم و پوره شده به آرامی آشنا شود. تماس تدریجی با صداها و محیط آغاز می شود.

ویژگی ها و نیازها

• چشم ها باز می شوند و شنوایی فعال می گردد.
• شروع حرکات اولیه و تلاش برای ایستادن.
• دمای بدن اندکی بهتر تنظیم می شود اما هنوز نیاز به گرمای کمکی دارد.

اقدامات ضروری

• آغاز کوتاه کردن ناخن با احتیاط.
• افزایش زمان بیداری و توجه به حرکات توله.
• حفظ دمای اتاق بین ۲۴ تا ۲۷ درجه.
• آماده سازی برای مرحله بعدی: شروع تدریجی آشنایی با غذای نیمه جامد.

۳- مرحله سوم: ۴ تا ۸ هفتگی (اجتماعی سازی و از شیر گرفتن)

توله ها با محیط، انسان ها و دیگر حیوانات آشنا می شوند و یادگیری از طریق بازی آغاز می شود. غذای جامد بیشتر وارد رژیم غذایی شان می شود. کنترل رفتار، شناخت صدا و لمس پذیری شکل می گیرد. واکنش به تشویق و محرک ها قابل مشاهده است.

ویژگی ها و نیازها

• توله ها شروع به ایستادن، دویدن، بازی کردن و آموختن می کنند.
• رشد دندان ها آغاز می شود.
• کم کم آمادگی برای قطع شیر و مصرف غذای جامد پیدا می کنند.

اقدامات ضروری

• مقدار شیر کاهش و غذای نرم (مثل پوره غذای خشک مخصوص توله ها) به رژیم افزوده شود.
• آموزش ابتدایی اجتماعی شدن، تماس با انسان، لمس بدن، صدای محیط و مکان مشخص برای خواب و دفع.
• توله را در جای تمیز، امن و نرم قرار دهید.

۴- مرحله چهارم: ۸ تا ۱۲ هفتگی (استقلال نسبی)

غذا به طور کامل از نوع خشک و مخصوص توله ها می شود. آموزش های ابتدایی مانند نشستن، اومدن و محل دستشویی با موفقیت بیشتری انجام می شود. اولین واکسن ها و مراجعه به دامپزشک باید انجام شود. شروع تنها ماندن در مدت کوتاه توصیه می شود.

ویژگی ها و نیازها:

• توله ها به صورت کامل می توانند غذای خشک مخصوص توله سگ مصرف کنند.
• رفتارهای اجتماعی و مستقل شدن را تمرین می کنند.
• آموزش های اولیه مثل نشستن، آمدن، دستشویی کردن قابل اجراست.

اقدامات ضروری

• واکسن های اولیه (طبق دستور دامپزشک) و داروی ضد انگل دریافت شود.
• بازی کردن، جایزه دادن و آموزش با حوصله دنبال شود.
• توله کم کم به تنها ماندن عادت داده شود (مثلاً در اتاق جداگانه برای مدت کوتاه).

۵- مرحله پنجم: ۳ تا ۶ ماهگی (دوره نوجوانی)

سطح انرژی بالا می رود و نیاز به تخلیه از طریق ورزش و بازی بیشتر می شود. آموزش های پیشرفته تری مانند راه رفتن با قلاده، اطاعت دستوری و ماندن در محیط خاص قابل اجراست. رشد فیزیکی چشمگیر است و به مرور تعداد وعده های غذایی کمتر اما مغذی تر می شود.

ویژگی ها و نیازها

• رشد فیزیکی سرعت می گیرد.
• انرژی زیادی دارند و نیاز به تخلیه آن از طریق بازی و پیاده روی دارند.
• نیازهای تغذیه ای تغییر می کند و تعداد وعده های غذایی کاهش می یابد.

اقدامات ضروری

• تثبیت آموزش های پایه ای مثل فرمان های ساده، قلاده زدن، بیرون بردن برای پیاده روی.
• غذای خشک باکیفیت و مخصوص نژاد و جثه توله تهیه شود.
• تکمیل مراحل واکسیناسیون و بررسی سلامت عمومی ادامه یابد.

نکات مشترک در کل مراحل

تغذیه

• توله تا ۳ هفتگی فقط شیر (مادر یا شیر خشک مخصوص) مصرف کند.
• از ۴ هفتگی غذای پوره ای (غذای خشک همراه با شیر ولرم) اضافه شود.
• از ۲ ماهگی به بعد، توله سگ می تواند فقط غذای خشک بخورد.

دمای بدن

• توله ها تا یک ماهه توان حفظ دمای بدن را ندارند. استفاده از پتو، پد حرارتی و محیط گرم ضروری است.
• در زمستان، از جوراب پرشده با برنج گرم شده در مایکروویو نیز می توان استفاده کرد.

آموزش و دستشویی

• بعد از بیدار شدن و غذا خوردن، توله را به محل مشخص دستشویی ببرید.
• با صبر، تشویق و نظم، رفتار درست را تقویت کنید؛ تنبیه نکنید.
• پارک سگ و استفاده از پدهای بهداشتی کمک بزرگی خواهند کرد.

سلامت

• توله باید هر هفته وزن کشی شود. افزایش وزن منظم نشانه رشد سالم است.
• نشانه هایی مثل بی اشتهایی، اسهال، بی حالی، سرفه یا ترشح چشم و بینی هشدار جدی برای مراجعه فوری به دامپزشک هستند.

وسایل مورد نیاز

• تشک گرم، پد یا پارچه نرم، اسباب بازی مقاوم، ظرف آب و غذا، قلاده، شانه، ناخن گیر و پتو.

مراحل رشد توله سگ

مراحل رشد توله سگ به چهار دوره اصلی تقسیم می شود:

• ۰ تا ۳ هفتگی: خواب زیاد، رشد حسی تدریجی، وابستگی کامل به مادر.
• ۳ تا ۸ هفتگی: شروع راه رفتن، واکنش به صدا و محرک ها، اجتماعی شدن اولیه.
• ۸ تا ۱۲ هفتگی: یادگیری فرمان های ابتدایی، کنجکاوی زیاد، افزایش استقلال.
• ۳ تا ۶ ماهگی: رشد جسمی کامل تر، آموزش های پیشرفته، بازی و تحرک زیاد.

وزن توله سگ تازه به دنیا آمده چقدر باید باشد؟

وزن توله سگ در بدو تولد به نژاد بستگی دارد ولی به طور کلی بین ۱۵۰ گرم تا ۱.۱۳ کیلوگرم متغیر است. افزایش وزن روزانه باید حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد باشد. در هفته اول زندگی، وزن توله باید دست کم دو برابر شود. اگر افزایش وزن کافی نباشد، نشان دهنده تغذیه ناکافی یا بیماری احتمالی است و نیاز به بررسی دامپزشکی دارد.

غذای توله سگ تازه به دنیا آمده چیست؟

در روزهای اول زندگی، تنها غذای مجاز توله سگ، شیر مادر یا شیر خشک مخصوص سگ است. به هیچ وجه نباید از شیر گاو یا پاستوریزه انسانی استفاده کرد. در صورت نبود شیر خشک، می توان به طور موقت از فرمول خانگی شامل شیر بز، زرده تخم مرغ، ماست پرچرب و کمی عسل استفاده کرد اما این فقط برای چند وعده اضطراری قابل قبول است و باید سریعاً با شیر مخصوص جایگزین شود.

شیر دادن به توله سگ

شیر دادن باید با بطری مخصوص و در وضعیت نشسته توله انجام شود. توله را نباید به حالت خوابیده شیر داد چون ممکن است شیر وارد ریه شود و باعث آسپیراسیون یا خفگی گردد. شیر باید گرم، تازه و در دمای مناسب بدن باشد. پس از هر وعده، باید دفع ادرار و مدفوع با ماساژ ملایم ناحیه تناسلی تحریک شود.

وزن ایده آل توله سگ ها چقدر است؟

وزن ایده آل توله سگ بستگی مستقیمی به نژاد، جثه و وضعیت تغذیه دارد، اما به طور کلی دامنه و روند افزایش وزن آن به شرح زیر است:

وزن تولد

• نژادهای کوچک: حدود ۱۲۰ تا ۲۵۰ گرم
• نژادهای متوسط: حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ گرم
• نژادهای بزرگ: ممکن است تا ۶۰۰ گرم یا بیشتر نیز باشند

روند افزایش وزن در هفته های اول

در هفته اول زندگی، توله باید روزانه بین ۱۰ تا ۱۵٪ وزن بدنش افزایش داشته باشد.

تا پایان هفته دوم، وزن توله باید حدود دو برابر وزن تولدش شده باشد.

از هفته پنجم به بعد، وزن گیری به صورت هفتگی بررسی می شود:

• نژاد کوچک: حدود ۵ اونس (۱۴۰ گرم) در هفته
• نژاد بزرگ: حدود ۲.۵ پوند (۱.۱۳ کیلوگرم) در هفته

سوالات متداول

شیر دادن به توله سگ نوزاد چه مدت یکبار باید انجام بشه؟

در هفته اول تولد، توله ها باید هر ۲ ساعت یک بار شیر بخورند؛ حتی در طول شب. از روز دهم تا پانزدهم، می توان فواصل را به ۳ ساعت افزایش داد و پس از ۳ هفتگی به ۵ تا ۶ ساعت. توجه به اشتهای توله و وزن گیری منظم کمک می کند نیاز به تنظیم بیشتر برنامه تغذیه را تشخیص دهید.

چه علائمی در توله سگ خطرناکه و باید براشون به دامپزشک مراجعه کنیم؟

اگر توله سگ علائمی مانند بی اشتهایی، کاهش وزن، بی حالی، استفراغ، اسهال، سرفه، سختی در تنفس، ترشحات بینی یا چشم، ناله کردن مداوم، رنگ پریدگی لثه ها، و عدم دفع ادرار یا مدفوع نشان دهد، باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. این نشانه ها ممکن است به دلیل عفونت، کم آبی، مشکلات گوارشی یا نقص های مادرزادی باشد.

مهم ترین مراحل تربیت توله سگ چیست؟

• از ۴ هفتگی: آشنایی با اعضای خانواده، نوازش و تماس فیزیکی ملایم.
• از ۷–۸ هفتگی: آموزش جدایی موقت، ماندن در پارک یا اتاق، دستورهای ساده.
• از ۸ هفتگی به بعد: بیرون بردن، عادت به قلاده، فرمان پذیری و بازی های هدفمند.
• تربیت باید با صبوری، تشویق مثبت، تمرین روزانه و بدون خشونت باشد تا تأثیرگذار باشد.

زمان راه رفتن توله سگ چه موقع است؟

توله سگ ها از حدود ۲۱ روزگی (سه هفتگی) شروع به ایستادن و راه رفتن می کنند. در هفته چهارم، اغلب توله ها توانایی راه رفتن دارند. سرعت این رشد بسته به نژاد و سلامت عمومی توله متفاوت است. فراهم کردن محیطی ایمن برای تمرین راه رفتن و دور از لیزخوردگی ضروری است.

بهترین محل نگهداری توله سگ چند روزه کجاست؟

بهترین محل نگهداری توله سگ تازه متولدشده، یک جعبه یا باکس کم ارتفاع و بدون سقف در محیطی آرام، دور از رفت وآمد زیاد و با تهویه مناسب است. این محل باید به شما نزدیک باشد تا در صورت نیاز فوراً اقدام کنید. محیط نباید پر از وسایل یا اشیای تیز باشد و بهتر است از تماس با حیوانات دیگر جلوگیری شود. کف محل را با پتو نرم یا حوله خشک بپوشانید تا هم گرم بماند و هم راحتی لازم برای استراحت توله فراهم شود.

زمانی که مادر توله سگ در دسترس نیست، چیکار کنیم؟

اگر توله سگ بدون مادر است، مسئولیت تغذیه، گرم نگه داشتن، نظافت و ایمنی آن به عهده شماست. باید از شیر خشک مخصوص توله سگ که از پت شاپ ها یا دامپزشکی تهیه می شود، استفاده کنید. توله را در محیطی گرم و آرام قرار دهید، با بطری شیر مخصوص حیوانات به آن شیر دهید و بعد از هر وعده، ناحیه تناسلی اش را با دستمال مرطوب ماساژ دهید تا دفع انجام دهد؛ کاری که در حالت طبیعی مادر انجام می دهد.

دمای مناسب برای نگهداری توله سگ چقدر است؟

دمای بدن توله سگ نوزاد در روزهای ابتدایی نمی تواند خودتنظیم باشد، بنابراین لازم است محیط را در هفته اول بین ۲۷ تا ۳۰ درجه سانتی گراد نگه دارید. از هفته دوم به بعد، می توان دما را به آرامی کاهش داد. برای گرم نگه داشتن توله، از پد حرارتی، کیسه آب گرم با پوشش پارچه ای یا لامپ مادون قرمز استفاده کنید؛ ولی حتماً از تماس مستقیم منبع گرما با بدن سگ جلوگیری شود تا دچار سوختگی نشود.

از توله سگ در زمستان چگونه مراقبت کنیم؟

در زمستان، نیاز به گرمای کمکی بیشتر می شود. از وسایلی مانند جوراب پر از برنج گرم شده در مایکروویو استفاده کنید که گرما را برای مدت طولانی حفظ می کند. همچنین پتوهای چندلایه و لباس نخی نیز کمک می کنند توله گرم بماند. محل خواب نباید در معرض باد، کولر یا پنکه باشد و باید هرگونه رطوبت از بستر توله حذف شود. تماس بدنی با بدن انسان هم در صورت اضطرار، راهکار مؤثری برای گرم نگه داشتن توله است.

آیا می توان به توله سگ آب داد؟

قبل از ۳ تا ۴ هفتگی، توله ها نیاز به آب ندارند؛ زیرا تمام مایعات مورد نیازشان از شیر تأمین می شود. پس از شروع غذای جامد، می توان کم کم آب ولرم و تازه در اختیارشان گذاشت.

در چه سنی می توان توله سگ را واکسینه کرد؟

توله ها معمولاً از سن ۶ تا ۸ هفتگی باید واکسن بزنند. اما قبل از آن، مراجعه به دامپزشک جهت معاینه و برنامه ریزی واکسیناسیون ضروری است.

آیا می توان توله سگ را بیرون برد؟

پیش از دریافت واکسن های اصلی، توله نباید در تماس مستقیم با محیط های عمومی و دیگر حیوانات قرار گیرد. معمولاً بعد از ۸ هفتگی و با تأیید دامپزشک می توان توله را به محیط باز برد.

چه غذایی برای شروع تغذیه جامد توله سگ مناسب است؟

غذای خشک مخصوص توله سگ (Starter) که با شیر گرم مخصوص نرم شده باشد، انتخاب مناسبی برای شروع است. در صورت نبود غذای خشک، می توان از ترکیب خانگی بسیار ملایم استفاده کرد.

چه زمانی توله سگ توانایی دیدن و شنیدن پیدا می کند؟

چشم ها در ۱۰ تا ۱۴ روزگی باز می شوند و شنوایی از حدود ۲ هفتگی فعال می شود. تمرکز بینایی کامل تا ۳ هفتگی طول می کشد.

آیا می توان چند توله را کنار هم نگه داشت؟

بله، نگهداری چند توله کنار هم در صورت سلامت کامل، به رشد اجتماعی آن ها کمک می کند و باعث کاهش اضطراب و تحریک به تغذیه بهتر می شود.