نگهداری از گربه هنگام حاملگی زنان | خطر موی گربه برای زن باردار

آیا نگهداری از گربه برای زنان باردار خطر دارد؟

گربه ها به بهبود سلامت روحی و افزایش احساس آرامش در صاحبان خود کمک می کنند. آن ها باعث بهبود خلق وخو شده و حمایت عاطفی ارائه می دهند. در ایالات متحده، حدود ۴۰ میلیون خانوار از گربه ها به عنوان حیوان خانگی نگهداری می کنند.

با وجود اینکه گربه ها حیوانات خانگی خوبی هستند، ممکن است ناقل برخی میکروب ها باشند که می توانند مشکلاتی از تحریکات جزئی پوستی تا بیماری های جدی ایجاد کنند. در رابطه با خطرات گربه ها برای زنان باردار، میزان احتمال قرار گرفتن در معرض این میکروب ها به عادات و محیط زندگی گربه بستگی دارد.

گربه هایی که در محیط بیرون زندگی می کنند و شکار انجام می دهند، بیشتر در معرض خطر حمل انگل توکسوپلاسموز قرار دارند. این انگل معمولاً از طریق خوردن شکار، مانند موش ها و جوندگان دیگر، به گربه منتقل می شود. در انسان، توکسوپلاسموز زمانی رخ می دهد که فرد در تماس با مدفوع گربه آلوده قرار گیرد.

توکسوپلاسموز چیست؟

توکسوپلاسموز یک عفونت است که توسط انگل Toxoplasma gondii ایجاد می شود. این عفونت بسیار شایع است و تخمین زده می شود که بیش از ۶۰ میلیون آمریکایی به آن مبتلا باشند. این انگل می تواند تقریباً هر حیوان خون گرم را آلوده کند. در حالی که بزرگسالان معمولاً علائمی از خود نشان نمی دهند، زنان باردار به ویژه در معرض خطر این عفونت هستند.

نقش گربه ها در انتقال توکسوپلاسموز

گربه ها میزبان اصلی این انگل هستند، اما معمولاً علائم بیماری را نشان نمی دهند. وقتی یک گربه شکار خود را (مانند موش) می خورد، انگل از کیست های موجود در بافت شکار آزاد شده و وارد دستگاه گوارش گربه می شود. سپس، این انگل از طریق مدفوع گربه دفع می شود.

گربه ها می توانند کیست های حاوی این انگل را از ۳ روز پس از آلوده شدن، تا ۱۴ روز به طور مداوم دفع کنند. این کیست ها بسیار مقاوم بوده و می توانند بیش از یک سال در محیط زنده بمانند.

چگونه توکسوپلاسموز منتقل می شود؟

این عفونت می تواند از طریق روش های زیر گسترش یابد:

تماس با خاک یا مدفوع گربه:

• لمس کردن یا تمیز کردن جعبه خاک گربه (جای ادرار و مدفوع گربه)
• تماس مستقیم با خاکی که گربه ها در آن راه رفته یا بازی کرده اند

مصرف گوشت نیم پز یا خام:

• خوردن گوشت گوزن، بره، خوک یا هر نوع گوشت نیم پز که ممکن است حاوی کیست های این انگل باشد.

نکته مهم:

• این انگل از طریق تماس مستقیم با گربه به انسان منتقل نمی شود، بلکه از طریق تماس با مدفوع آلوده یا مصرف گوشت آلوده وارد بدن می شود.
• برای پیشگیری از ابتلا، رعایت بهداشت، شستن دست ها بعد از تماس با خاک یا حیوانات، و پختن کامل گوشت ها ضروری است.

علائم توکسوپلاسموز چیست؟

علائم توکسوپلاسموز در زنان باردار ممکن است کلی و شبیه به بیماری های شایع دیگر به نظر برسد. با این حال، اگر در خانه گربه وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این عفونت باید در نظر گرفته شود. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• سردرد
• تب
• دردهای عضلانی و بدنی
• خستگی شدید
• تورم غدد لنفاوی

اما نکته مهم اینجاست: برخی افراد، به خصوص زنان باردار و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی، ممکن است هیچ علامت ظاهری نداشته باشند. بنابراین اگر فردی فکر می کند در معرض این انگل قرار گرفته، باید به پزشک مراجعه کند.

خطر ابتلا در زنان باردار و نوزادان

افرادی که بیشترین خطر را پس از تماس با توکسوپلاسموز دارند، شامل زنان باردار و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (مانند بیماران مبتلا به ایدز یا افرادی که پیوند عضو انجام داده اند) هستند.

• اگر یک زن باردار در طول بارداری به این عفونت مبتلا شود، جنین او نیز ممکن است آلوده شود.
• بین یک سوم تا نیمی از نوزادانی که از مادران مبتلا متولد می شوند، به این بیماری مبتلا می شوند.

عواقب عفونت در نوزادان

بسیاری از این نوزادان در ابتدا بدون علائم هستند اما در سال های بعدی زندگی دچار مشکلات جدی می شوند.

مشکلات احتمالی شامل موارد زیر است:

• تاخیر در رشد و مشکلات شناختی
• از دست دادن بینایی و شنوایی
• در موارد شدید، حتی مرگ

آیا باید گربه را در دوران بارداری از خانه خارج کرد؟

خیر، معمولاً نیازی به این کار نیست. گربه ها می توانند در خانه باقی بمانند، اما باید اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به توکسوپلاسموز انجام شود:

تغذیه صحیح:

• به گربه غذاهای خشک یا کنسروی تجاری بدهید.
• از دادن گوشت خام یا نیم پز به گربه خودداری کنید.

مدیریت محیط زندگی گربه:

• گربه را در داخل خانه نگه دارید تا از شکار حیوانات آلوده (مثل موش) جلوگیری شود.
• جعبه خاک گربه را روزانه تمیز کنید اما این کار را شخص باردار انجام ندهد.
• استفاده از دستکش هنگام باغبانی یا تماس با خاک، زیرا مدفوع گربه می تواند خاک را آلوده کند.
• پوشاندن جعبه های شنی در محیط های باز تا از آلودگی جلوگیری شود.

مراقبت های دامپزشکی:

• اطمینان حاصل کنید که گربه تان واکسینه شده و از نظر بیماری ها بررسی شده است.

چگونه می توان از ابتلا به توکسوپلاسموز در دوران بارداری جلوگیری کرد؟

پیشگیری از توکسوپلاسموز در زنان بارداری که گربه خانگی دارند، می تواند با تغییر برخی عادت های روزانه ساده باشد. رعایت نکات بهداشتی و پیشگیرانه می تواند خطر عفونت را تا حد زیادی کاهش دهد.

۱- جعبه خاک گربه را تمیز نکنید.

• در دوران بارداری، از تمیز کردن جعبه خاک گربه خودداری کنید.
• اگر امکان دارد، این کار را به شخص دیگری بسپارید.
• در صورتی که مجبور به انجام این کار هستید: دستکش بپوشید و پس از اتمام کار، فوراً دست های خود را با آب و صابون بشویید.

۲- جعبه خاک گربه را مرتب تمیز کنید.

• جعبه خاک گربه باید هر روز تمیز شود.
• دلیل این موضوع این است که انگل توکسوپلاسموز تا چند روز بعد از دفع از طریق مدفوع گربه، عفونی نمی شود.
• تمیز کردن روزانه می تواند از آلوده شدن محیط جلوگیری کند.

۳- هنگام باغبانی، حتماً دستکش بپوشید.

• هنگام تماس مستقیم با خاک یا ماسه در دوران بارداری، همیشه دستکش بپوشید.
• مدفوع آلوده گربه ممکن است خاک باغچه را آلوده کرده باشد.
• بعد از کار در باغچه، دست های خود را با آب و صابون بشویید.

۴- از تماس با گربه های ولگرد و بچه گربه ها خودداری کنید.

• در دوران بارداری از بازی کردن با گربه های خیابانی و بچه گربه ها خودداری کنید.
• از پذیرش حیوان خانگی جدید یا نگهداری از گربه های دیگران در این دوران اجتناب کنید.
• گربه های ولگرد می توانند ناقل این انگل باشند و احتمال انتقال عفونت را افزایش دهند.

۵- غذاها را به درستی بپزید.

• گوشت باید تا دمای ایمن و مناسب پخته شود تا انگل ها از بین بروند.
• استفاده از دماسنج غذا برای اندازه گیری دمای داخلی گوشت توصیه می شود.
• فقط تغییر رنگ گوشت نشانه ی کافی بودن پخت آن نیست؛ بلکه دمای مناسب باید به حدی باشد که کیست های توکسوپلاسموز از بین بروند.
• گوشت نیم پز یا خام مصرف نکنید و حتماً از غذاهای کاملاً پخته شده استفاده کنید.

آیا می توانم بعد از ابتلا به توکسوپلاسموز در دوران بارداری، به نوزادم شیر بدهم؟

مادرانی که در دوران بارداری به توکسوپلاسموز مبتلا شده اند، می توانند نوزاد خود را شیر دهند. در زنان سالم، احتمال انتقال انگل توکسوپلاسما از طریق شیر مادر بسیار کم است. هیچ پژوهش علمی تاکنون انتقال این انگل از طریق شیر مادر انسان را ثبت نکرده است.

اما چند نکته مهم وجود دارد:

• انتقال توکسوپلاسموز از طریق شیر خام بز دیده شده است، اما در مورد شیر انسان چنین گزارشی وجود ندارد.
• اگر مادر در حال شیردهی زخم یا ترک خوردگی در نوک سینه داشته باشد (به خصوص اگر نوک سینه دچار خونریزی باشد)، و در عین حال انگل توکسوپلاسموز هنوز در خون او باشد، احتمال انتقال آن به نوزاد از طریق شیر مادر به صورت تئوری وجود دارد.
• زنانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مثلاً افراد مبتلا به HIV یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند) ممکن است مدت طولانی تری انگل را در بدن خود نگه دارند.

هرچند احتمال انتقال انگل از طریق شیر مادر بسیار پایین است اما اگر مادر دچار زخم، خونریزی یا التهاب در سینه باشد، بهتر است با پزشک مشورت کند تا خطرات احتمالی ارزیابی شوند.

درمان توکسوپلاسموز چگونه است؟

افراد سالم معمولاً بدون نیاز به درمان خاصی از توکسوپلاسموز بهبود می یابند. اگر فردی دچار علائم شدید شود، پزشک ممکن است داروهای مختلفی را تجویز کند.

داروهای رایج در درمان توکسوپلاسموز:

• سولفادیاژین (Sulfadiazine)
• پیریمتامین (Pyrimethamine)
• اسید فولیک (Folic Acid) برای کاهش عوارض جانبی داروهای ضدانگل

درمان نوزادان، کودکان و زنان باردار

• نوزادانی که در دوران جنینی به این انگل آلوده شده اند، معمولاً تحت درمان قرار می گیرند.
• زنان بارداری که به این عفونت مبتلا شده اند نیز ممکن است برای کاهش خطر انتقال به جنین، تحت نظر پزشک دارو دریافت کنند.

چرا توکسوپلاسموز به طور کامل درمان نمی شود؟

• انگل توکسوپلاسما می تواند در بافت های بدن باقی بماند و به حالت نهفته (غیرفعال) در سلول ها زندگی کند.
• داروها می توانند عفونت را کنترل کنند، اما نمی توانند انگل را به طور کامل از بین ببرند.
• دلیل این امر این است که موقعیت انگل در بافت ها باعث می شود که داروها نتوانند به طور کامل آن را نابود کنند.

باورهای نادرستی مانند تأثیر موی گربه بر نازایی و سقط جنین سال هاست که در ذهن مردم جا افتاده، اما علم نشان داده است که این تصورات پایه و اساسی ندارند. آنچه که می تواند خطرساز باشد، عفونت ناشی از انگل توکسوپلاسما گوندی است که از طریق مدفوع گربه به محیط منتقل می شود، نه موی آن. با این حال، رعایت اصول بهداشتی ساده مانند شستن دست ها، عدم مصرف گوشت خام و تمیز نگه داشتن محیط، می تواند این خطر را به حداقل برساند.

نگهداری از گربه در دوران بارداری با رعایت نکات ایمنی، نه تنها بی خطر است، بلکه می تواند همراهی دلنشین برای مادر باشد. به جای ترس از شایعات، بهتر است با آگاهی و دانش علمی تصمیم بگیریم و مسئولیت مراقبت از خود و محیط اطرافمان را بر عهده بگیریم. دانش، کلید رهایی از ترس های بی اساس است.