علت دستشویی نکردن گربه در خاک چیست و چه کار کنم؟

علت دستشویی نکردن گربه در خاک چیست؟

رفتار گربه در استفاده نکردن از ظرف خاک، برخلاف آنچه در نگاه اول ممکن است به نظر برسد، هرگز بی دلیل یا ناشی از لجبازی نیست. گربه ها حیواناتی منظم، تمیز، حساس و با غرایز دقیق هستند و زمانی که از ظرف خاک خود استفاده نمی کنند، در واقع در حال ارسال پیامی مهم درباره ناراحتی، نیاز یا حتی درد پنهان خود هستند. این مسئله می تواند نشانه ای از یک مشکل رفتاری، محیطی یا پزشکی باشد که بررسی، تشخیص و اصلاح آن نیاز به دقت دارد.

علت های اصلی این رفتار در چهار گروه اصلی قابل دسته بندی هستند:

۱- عوامل محیطی و مربوط به شرایط ظرف خاک

گربه ها به شدت نسبت به محل دستشویی خود حساس اند. اگر شرایط ظرف خاک مناسب نباشد، آن را ترک می کنند. برخی از دلایل مهم محیطی عبارت اند از:

تمیز نبودن خاک یا ظرف خاک: گربه ها به تمیزی وسواس دارند. اگر حتی یک بار ظرف خاک کثیف باشد یا بوی نامطبوعی بدهد، گربه از آن اجتناب می کند. تمیز نکردن روزانه خاک، جمع نشدن ادرار و مدفوع یا عوض نکردن خاک به موقع، همه می توانند این واکنش را به دنبال داشته باشند.

محل نامناسب قرارگیری ظرف خاک: اگر ظرف خاک در محلی پر سر و صدا، رفت و آمد زیاد، کنار ظرف غذا یا نزدیک وسایلی چون ماشین لباسشویی و تلویزیون باشد، گربه احساس امنیت نمی کند. او برای دفع نیاز به آرامش، حریم خصوصی و مکان ثابت دارد.

تعداد ناکافی ظرف خاک: در خانه هایی با چند گربه، رقابت بر سر استفاده از ظرف خاک می تواند موجب بروز تنش شود. قانون کلی این است که تعداد ظرف های خاک باید برابر با تعداد گربه ها به علاوه یک باشد. برای مثال، در خانه ای با دو گربه باید حداقل سه ظرف خاک وجود داشته باشد.

اندازه، طراحی یا بافت نامناسب ظرف: ظرف های کوچک، با دیواره های بلند یا طراحی سربسته ممکن است برای برخی گربه ها ناراحت کننده باشند. اگر گربه نتواند راحت وارد ظرف شود یا هنگام چرخیدن برای دفع فضای کافی نداشته باشد، از استفاده از آن منصرف می شود.

۲- عوامل مربوط به نوع خاک

تغییر ناگهانی نوع خاک: اگر به تازگی نوع خاک گربه را تغییر داده اید، ممکن است بافت، بو یا دمای خاک جدید برای گربه ناخوشایند باشد. گربه ها به ترکیب شیمیایی و فیزیکی خاک بسیار حساس اند و حتی کوچک ترین تفاوت در برند یا نوع می تواند منجر به امتناع آن ها از استفاده شود.

بوی تند یا معطر بودن خاک: خاک های دارای عطرهای مصنوعی معمولاً برای انسان خوشبو هستند اما برای بینی حساس گربه ها آزاردهنده اند. خاک بدون بو و نرم همیشه گزینه ای مطمئن تر است.

بافت ناراحت کننده: برخی خاک ها زبر، گرد و غباردار یا چسبنده هستند که موجب ناراحتی کف پای گربه می شوند. این مورد به خصوص برای گربه های مسن، گربه های با پوست حساس یا گربه هایی که ناخن هایشان به درستی کوتاه نشده، بیشتر رخ می دهد.

۳- عوامل رفتاری و روانی

استرس و اضطراب: استرس یکی از شایع ترین دلایل تغییر رفتار گربه هاست. جابجایی منزل، تغییر دکوراسیون خانه، آمد و رفت زیاد مهمان، ورود نوزاد یا حیوان جدید، تنش های بین گربه های داخل خانه، همه می توانند باعث استرس شده و منجر به بروز اختلال در الگوی دفع گربه شوند. در چنین مواردی، گربه ممکن است برای اعلام نارضایتی یا به دلیل ترس، از ظرف خاک استفاده نکند.

علامت گذاری با ادرار: در گربه های نر عقیم نشده و گاهی حتی در گربه های ماده، استفاده از ادرار برای مشخص کردن قلمرو، رفتاری غریزی است. این رفتار به خصوص در فصول جفت گیری یا در حضور گربه غریبه تشدید می شود. برخلاف ادرار معمول، علامت گذاری معمولاً به شکل پاشیدن چند قطره روی سطوح عمودی مانند دیوار، در و پرده انجام می شود.

۴- عوامل پزشکی و نیازمند بررسی دامپزشکی

بیماری های دستگاه ادراری تحتانی (FLUTD): این دسته از بیماری ها شامل التهاب مثانه (FIC)، وجود سنگ مثانه یا عفونت مجاری ادراری هستند. از جمله علائم آن می توان به زور زدن حین ادرار، ناله کردن هنگام دفع، تکرر ادرار با حجم کم، خون در ادرار و لیس زدن مکرر ناحیه تناسلی اشاره کرد. گربه ممکن است به دلیل درد یا ناراحتی، خاک را با محل درد مرتبط کرده  و از استفاده از ظرف خاک اجتناب کند.

یبوست یا بیماری مگاکولون: گربه هایی که دچار یبوست مزمن هستند یا مگاکولون دارند، ممکن است به دلیل سختی در دفع مدفوع، مکان دفع خود را تغییر دهند. این بیماری باعث گشاد شدن غیرطبیعی روده بزرگ شده و نیازمند درمان تخصصی است.

مشکلات اسکلتی یا حرکتی: درد در ناحیه پا، مفصل ران، ستون فقرات یا زانو می تواند باعث شود گربه توان ورود یا خروج راحت از ظرف خاک را نداشته باشد. در چنین شرایطی، گربه ممکن است مکان های سهل الوصول تری را برای دفع انتخاب کند.

با گربه ای که در ظرف خاک دستشویی نمی کند، چه کنیم؟

۱- ابتدا مشکل را ریشه یابی کنید

قبل از هر اقدامی، باید مشخص شود که رفتار گربه به دلیل مشکل رفتاری، محیطی یا پزشکی است.

• اگر اخیراً نوع خاک، مکان ظرف یا طراحی آن تغییر کرده، به شرایط قبل بازگردید.
• اگر نشانه هایی مانند درد هنگام ادرار، خون در ادرار یا بی حالی مشاهده می شود، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.
• اگر گربه به تازگی وارد خانه شده، ممکن است هنوز محل مناسب را نشناخته باشد.

۲- ظرف خاک را بررسی و اصلاح کنید

• ظرف باید تمیز، بی بو و مناسب جثه گربه باشد
• خاک باید نرم، بدون بو، گرد و غبار کم و از نوع مورد علاقه گربه باشد
• ظرف باید در مکان آرام، خلوت و دور از سر و صدا قرار گیرد
• در خانه های چندگربه، به ازای هر گربه یک ظرف خاک + یکی اضافه قرار دهید
• عمق خاک را تنظیم کنید (بعضی گربه ها خاک عمیق نمی پسندند)
• ظرف خاک را روزانه با بیلچه تمیز و هفته ای یکبار خاک را کامل تعویض کنید

۳- آرامش گربه را تأمین کنید

• استرس یکی از دلایل مهم عدم استفاده از خاک است
• محیط را آرام نگه دارید، از سر و صدای زیاد، جابه جایی وسایل یا ورود مهمان های ناآشنا بپرهیزید
• با گربه مهربان باشید، نوازشش کنید و تنبیه نکنید
• برای گربه تازه وارد، آرام آرام محیط را معرفی کرده و چند بار او را داخل ظرف خاک بگذارید

۴- تشویق و پاداش دهی

• هر زمان گربه از ظرف خاک به درستی استفاده کرد، او را نوازش کنید یا یک خوراکی کوچک بدهید
• هیچ گاه هنگام اشتباه، گربه را سرزنش یا تنبیه نکنید؛ این کار استرس را بیشتر می کند

۵- محل های نادرست را به سرعت و درست تمیز کنید

• محل هایی که گربه در آن ها اشتباهاً دستشویی کرده را با شوینده های آنزیم دار مخصوص حیوانات تمیز کنید.
• باقی ماندن بوی ادرار یا مدفوع، باعث می شود گربه مجدداً همان جا را انتخاب کند.

۶- در صورت عدم بهبود، با دامپزشک مشورت کنید

اگر با وجود همه اقدامات بالا، گربه همچنان از ظرف خاک استفاده نمی کند یا علائمی از بیماری دارد، مراجعه به دامپزشک ضروری است. ممکن است مشکل مربوط به بیماری های دستگاه ادراری، یبوست، مگاکولون یا اختلالات رفتاری باشد که تنها با تشخیص و درمان حرفه ای حل می شود.

نظر شما چیست؟

دستشویی نکردن گربه در ظرف خاک، نشانه ای ساده اما مهم از دنیای پیچیده و حساس درون این حیوان دوست داشتنی است. گربه ها نمی توانند با کلمات درد یا ناراحتی خود را به ما بگویند اما با تغییر رفتارشان پیام های واضحی ارسال می کنند. عدم استفاده از خاک، می تواند نشانه ای از نارضایتی محیطی، فشار روانی یا یک بیماری پنهان باشد.

ما به عنوان صاحبان مسئول، باید این نشانه ها را با دقت ببینیم، بفهمیم و پیگیری کنیم. گاهی تنها یک جابه جایی ساده ظرف خاک یا تعویض نوع خاک می تواند تمام مشکل را حل کند. گاهی هم پشت این رفتار، مشکلی جدی مانند التهاب مثانه، سنگ ادراری یا یبوست پنهان شده است که نیاز به درمان دامپزشکی دارد.

مهم ترین نکته این است که با گربه مان صبور باشیم، او را تنبیه نکنیم و به جای واکنش فوری، علت را ریشه یابی کنیم. درک زبان بی کلام گربه ها، بخشی از عشق و تعهد ما به آن هاست. با مراقبت، محبت و توجه، نه تنها مشکل دستشویی را حل خواهیم کرد، بلکه رابطه ای عمیق تر، آرام تر و قابل اعتمادتر با دوست پشمالوی خود خواهیم ساخت.

سوالات متداول

اگر گربه ام در جای دیگری غیر از خاک دستشویی می کند، چه کار کنم؟

ابتدا دلیل این رفتار را بررسی کنید. ظرف خاک را تمیز، مکان آن را مناسب و خاک را طبق سلیقه گربه تنظیم کنید. اگر مشکل ادامه دار شد، حتماً با دامپزشک مشورت نمایید.

آیا تغییر برند خاک باعث می شود گربه در خاک مدفوع نکند؟

بله، برخی گربه ها نسبت به بافت، بوی جدید یا ترکیب متفاوت خاک حساس هستند. تغییر ناگهانی خاک می تواند منجر به امتناع از استفاده از آن شود. در این مواقع، بهتر است خاک قبلی و جدید را ترکیب کرده و به تدریج جایگزین کنید.

آیا با تنبیه کردن گربه، مشکل دستشویی نکردن آنها در خاک حل می شود؟

خیر. تنبیه باعث حل مشکل نمی شود و استرس گربه را بیشتر کرده و رفتار او را بدتر می کند. باید علت را پیدا کنید، نه اینکه پیامد را سرکوب کنید.

اگر گربه فقط در خانه توی خاک ادرار نکند، دلیلش چیست؟

محیط خانه، افراد جدید، تغییرات دکوراسیون یا حتی صدای زیاد می تواند باعث استرس شود. گربه ها به محیطی آرام و پایدار نیاز دارند و به کوچک ترین تغییرات واکنش نشان می دهند.

چند بار باید خاک گربه را تمیز کنیم تا گربه مان با خیال راحت دستشویی کند؟

حداقل روزی یک بار با بیلچه باید ادرار و مدفوع جمع شود و هفته ای یک بار خاک به طور کامل تعویض گردد. ظرف خاک هم باید ماهانه شسته شود.