آموزش صحیح مسواک زدن دندان گربه در۶ مرحله

چرا مسواک زدن گربه مهم است؟ اهمیت مسواک زدن دندان گربه

بهداشت دهان و دندان، یکی از بخش های مهم مراقبت از سلامت گربه هاست که گاهی نادیده گرفته می شود. دندان های گربه نیز مانند انسان ها نیاز به تمیز شدن منظم دارند؛ در غیر این صورت، باقی مانده غذا و باکتری ها روی دندان ها جمع می شوند و به مرور زمان تبدیل به پلاک و جرم می گردند.

تشکیل جرم روی دندان می تواند باعث التهاب لثه، بوی بد دهان و حتی بروز بیماری های جدی تری مانند عفونت های دهانی شود. این عفونت ها ممکن است به جریان خون وارد شوند و به اندام های حیاتی گربه، مانند قلب و کلیه ها آسیب برسانند. متأسفانه، آمارها نشان می دهد که بیشتر گربه های خانگی از سن سه سالگی به بعد، درجاتی از بیماری های دهان و دندان را تجربه می کنند.

با مسواک زدن منظم، می توان از ایجاد پلاک، جرم و بسیاری از مشکلات دهان و دندان پیشگیری کرد. این کار به حفظ سلامت دهان گربه کمک می کند و باعث افزایش طول عمر و کیفیت زندگی او نیز می شود. به همین دلیل، دامپزشکان توصیه می کنند مسواک زدن دندان گربه از سنین پایین آغاز شود و به صورت منظم در برنامه مراقبتی روزانه یا هفتگی او قرار گیرد.

چه زمانی باید مسواک زدن دندان های گربه را شروع کنیم؟

مسواک زدن دندان گربه، بهتر است از سنین پایین آغاز شود. دامپزشکان معمولاً توصیه می کنند که این کار از حدود ۶ ماهگی شروع شود؛ زمانی که تمام دندان های دائمی گربه درآمده و آماده مراقبت هستند. در این سن، گربه راحت تر با مسواک زدن آشنا می شود و آن را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی روزانه اش می پذیرد.

البته هدف در ابتدا این نیست که دندان ها کاملاً و حرفه ای تمیز شوند، مهم تر از آن، عادت دادن گربه به لمس دهان و حضور مسواک در محیط است. اگر گربه تان از بچگی به مسواک زدن عادت کند، در بزرگسالی همکاری بیشتری خواهد داشت و مراقبت از دهانش بسیار آسان تر می شود.

اگر گربه شما بزرگ تر است و تاکنون مسواک نزده، هنوز هم دیر نشده است. با کمی صبر، آموزش تدریجی و ایجاد تجربه های مثبت، می توانید به تدریج او را با مسواک آشنا کنید و این عادت مفید را در زندگی اش جا بیندازید.

برای مسواک زدن گربه به چه وسایلی نیاز داریم؟

۱- مسواک مخصوص گربه ها

دندان ها و لثه های گربه بسیار حساس هستند؛ به همین دلیل، استفاده از مسواک های مخصوص گربه ضروری است. این مسواک ها دارای موهای بسیار نرم، اندازه کوچک و طراحی زاویه دار هستند تا به راحتی وارد دهان گربه شوند و به لثه ها آسیبی نزنند.

انواع مختلفی از مسواک های گربه در بازار وجود دارد:

• مسواک انگشتی: به شکل روکش انگشت طراحی شده و کنترل کامل تری روی حرکت مسواک فراهم می کند. برای گربه هایی که در مراحل ابتدایی آموزش هستند، گزینه ای عالی است.
• مسواک دوقلو یا دو سر: دارای دو سر با اندازه های مختلف است و امکان تمیز کردن دندان های جلو و عقب را با یک ابزار فراهم می کند.
• مسواک ماساژور: برخی مدل ها علاوه بر برس نرم، الیاف مخصوص ماساژ لثه دارند که گردش خون را افزایش داده و التهاب را کاهش می دهد.
• مسواک تمیزکننده ی زبان: سطح پشت این مسواک ها دارای شیارهایی برای پاکسازی پلاک و مواد غذایی از روی زبان است.

۲- خمیردندان مخصوص حیوانات خانگی

استفاده از خمیردندان انسانی برای گربه خطرناک است، چرا که حاوی موادی مانند فلوراید و سدیم است که در صورت بلعیدن باعث مشکلات گوارشی می شود.
خمیردندان گربه باید:

• قابل بلع و ایمن باشد.
• طعمی جذاب و دلپذیر داشته باشد (مانند مرغ، ماهی، گوشت گاو یا نعناع).
• خاصیت ضدپلاک و ضدباکتری داشته باشد.
• در صورت امکان، آنزیمی باشد تا باکتری ها را تجزیه کند و از بوی بد دهان جلوگیری نماید.

گربه هایی با نژادهای حساس مثل پرشین یا اسکاتیش، نیاز به خمیردندان هایی دارند که ضدحساسیت و مخصوص سیستم ایمنی ضعیف طراحی شده اند.

۳- دستمال یا گاز استریل (برای شروع آموزش)

برای گربه هایی که هنوز به مسواک عادت ندارند، می توان ابتدا از گاز استریل مرطوب شده استفاده کرد. این روش به گربه کمک می کند تا به لمس دهان و تمیز شدن دندان ها عادت کند. همچنین برای تمیز کردن زبان گربه نیز می توان از گاز استفاده کرد، به ویژه زمانی که به مسواک دسترسی ندارید یا گربه همکاری نمی کند.

۴- تشویقی یا اسباب بازی مورد علاقه گربه

• تشویق بعد از هر بار مسواک زدن، باعث ایجاد تجربه ای مثبت در ذهن گربه می شود.
• می توانید از خوراکی های مورد علاقه یا اسباب بازی های جویدنی برای پاداش استفاده کنید.
• حتی برخی اسباب بازی ها خاصیت سایشی دارند و به تمیز شدن دندان ها کمک می کنند (البته جایگزین مسواک نیستند).

۵- حوله یا زیرانداز تمیز

برای اینکه گربه در زمان مسواک زدن احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد، او را روی یک سطح نرم و تمیز مانند حوله یا پتوی نازک بنشانید. این کار باعث می شود بتوانید به راحتی او را در آغوش بگیرید و از حرکات ناگهانی جلوگیری کنید.

۶- مقدار زیادی صبر و حوصله!

بیشتر گربه ها در ابتدای کار از مسواک زدن خوششان نمی آید. اما اگر با آرامش، مهربانی و مرحله به مرحله پیش بروید، خیلی زود یاد می گیرند که این کار آزاردهنده نیست و ممکن است حتی خوشایند هم باشد.

نکته کلیدی این است که در مراحل ابتدایی عجله نکنید و اگر گربه همکاری نکرد، آن را به زمان دیگری موکول کنید.

نحوه مسواک زدن دندان گربه

مسواک زدن دندان های گربه اگر با حوصله و روش درست انجام شود، سخت نیست و می تواند به یکی از عادت های مفید و لذت بخش تبدیل شود.

گام اول: انتخاب زمان و مکان مناسب

• زمانی را انتخاب کنید که گربه آرام است (مثلاً بعد از بازی یا غذا).
• مکان آرام و بدون سروصدا را در نظر بگیرید، مثل روی مبل یا پتوی همیشگی گربه.
• بهتر است این کار را در ساعات عصر (بین ۵ تا ۸ عصر) انجام دهید که گربه ها معمولاً کم تحرک ترند.

گام دوم: آشنا کردن گربه با وسایل

• ابتدا اجازه دهید گربه مسواک و خمیردندان را ببیند و بو بکشد.
• می توانید کمی خمیردندان را روی انگشتتان یا اسباب بازی بمالید و اجازه دهید گربه آن را لیس بزند تا با طعمش آشنا شود.
• اگر از مسواک انگشتی استفاده می کنید، ابتدا آن را روی انگشتتان قرار دهید و فقط در دهان گربه بچرخانید، بدون مسواک زدن.

گام سوم: عادت دادن گربه به لمس دهان

• به آرامی لب گربه را بلند کنید و با انگشت خالی یا گاز استریل روی دندان ها بکشید.
• این مرحله ممکن است چند روز زمان ببرد اما باعث می شود گربه به لمس شدن دهانش عادت کند و نترسد.

گام چهارم: شروع مسواک زدن با خمیر دندان

• مقدار کمی خمیردندان مخصوص گربه را روی مسواک بگذارید.
• با حرکت های ملایم و دایره ای، ابتدا دندان های جلویی را مسواک بزنید.
• سپس به سمت دندان های عقبی بروید، مخصوصاً جایی که لثه و دندان به هم می رسند (محل اصلی تجمع پلاک).
• تمرکز روی سطح بیرونی دندان ها کافی است. نیازی به مسواک زدن قسمت داخلی نیست مگر اینکه گربه همکاری خوبی داشته باشد.

گام پنجم: کوتاه نگه داشتن زمان مسواک زدن

• در ابتدا، ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه زمان کافی است.
• اگر گربه اذیت شد یا بی قراری کرد، مسواک زدن را متوقف کرده و به زمان دیگری موکول کنید.
• بهتر است به مرور زمان، مدت مسواک زدن را افزایش دهید.

گام ششم: تشویق و جایزه دادن

• بعد از پایان کار، گربه را نوازش کنید و یک خوراکی خوشمزه یا اسباب بازی محبوبش را به او بدهید.
• این کار باعث می شود گربه تجربه ای مثبت از مسواک زدن به یاد داشته باشد و در دفعات بعد همکاری بیشتری نشان دهد.

نکات مهم پیش از مسواک زدن دندان گربه

مسواک زدن دندان گربه نیازمند دقت، صبر و آمادگی ذهنی و محیطی است. رعایت نکات زیر باعث می شود این کار راحت تر و مؤثرتر انجام شود:

از سنین پایین شروع کنید: بهترین زمان برای عادت دادن گربه به مسواک زدن، حدود ۶ ماهگی است؛ یعنی زمانی که دندان های دائمی در آمده اند. اگر گربه از کودکی با این کار آشنا شود، در بزرگسالی همکاری بهتری خواهد داشت.

مسواک و خمیردندان مناسب تهیه کنید: از مسواک نرم و کوچک مخصوص گربه استفاده کنید و همچنین حتماً خمیردندان مخصوص حیوانات خانگی تهیه نمایید.
خمیردندان انسان به دلیل وجود موادی مانند فلوراید و سدیم برای گربه ها سمی است و در صورت بلعیده شدن، باعث مشکلات گوارشی می شود.

به گربه فرصت دهید تا با وسایل آشنا شود: قبل از اولین مسواک زدن، اجازه دهید گربه با بوی مسواک و خمیردندان آشنا شود. می توانید کمی خمیردندان را روی انگشت تان یا روی اسباب بازی محبوب گربه بگذارید تا با طعم آن آشنا شود.

از لمس دهان گربه شروع کنید: اگر گربه به لمس شدن دهانش عادت ندارد، ابتدا فقط با انگشت یا یک تکه گاز استریل، به آرامی لب ها و دندان ها را لمس کنید. این تمرین باعث کاهش ترس و مقاومت گربه می شود.

زمان و مکان مناسبی انتخاب کنید: زمانی را انتخاب کنید که گربه آرام و بی استرس است (مثلاً بعد از غذا یا بازی). همچنین مکانی ثابت، ساکت و بدون عوامل حواس پرتی را در نظر بگیرید، مانند مبل، روی حوله یا پتوی همیشگی گربه.

رویکرد مرحله به مرحله داشته باشید: نیازی نیست همه دندان ها را از همان ابتدا مسواک بزنید. بهتر است با چند دندان شروع کنید و در طول روزهای آینده تدریجا زمان و دقت را افزایش دهید. مسواک زدن چند دندان بهتر از مسواک نزدن کامل است.

ناخن های گربه را کوتاه کنید: برای ایمنی بیشتر، به ویژه در مراحل ابتدایی، بهتر است ناخن های گربه کوتاه باشد تا در صورت بی قراری یا تقلا، دچار خراش نشوید.

از تنبیه و اجبار خودداری کنید: اگر گربه همکاری نکرد، او را تنبیه نکنید یا با زور نگه ندارید. این کار ممکن است باعث ترس دائمی او از مسواک زدن شود.
صبور باشید و در صورت نیاز، تمرین را به زمان دیگری موکول کنید.

از تشویق استفاده کنید: همیشه بعد از پایان مسواک زدن، به گربه جایزه بدهید؛ مثل تشویقی مورد علاقه یا چند دقیقه بازی. این کار باعث ایجاد تجربه ای مثبت از مسواک زدن در ذهن گربه می شود.

نظر شما چیه حالا مسواک زدن گربه خوبه یا بد؟

گربه های خانگی برخلاف گربه های وحشی که با جویدن استخوان و علف دندان هایشان را پاک می کنند، به چنین ابزارهای طبیعی دسترسی ندارند؛ بنابراین اگر دندان های آن ها مسواک زده نشود، پلاک های باقیمانده به سرعت تبدیل به جرم می شوند و این موضوع می تواند منجر به بیماری های لثه، بوی بد دهان، درد دندانی، از دست رفتن دندان و حتی انتقال عفونت به اندام های حیاتی مانند قلب و کلیه ها شود.

آمارها نیز هشداردهنده اند: بیش از ۷۰٪ گربه ها از سن سه تا چهار سالگی به بعد به نوعی با بیماری های دهانی مواجه می شوند. با این حال، بیشتر این بیماری ها با مراقبت ساده و منظم، یعنی مسواک زدن قابل پیشگیری هستند.

با رعایت نکاتی مانند انتخاب مسواک مناسب، استفاده از خمیردندان مخصوص حیوانات، ایجاد عادت تدریجی از سنین پایین و همراه کردن مسواک زدن با تشویق و نوازش، می توان این کار را به تجربه ای آسان و حتی دلپذیر برای گربه تبدیل کرد.

در نهایت، سلامت دندان ها مساوی است با سلامت گربه و آسودگی خیال صاحب او. تنها چند دقیقه در هفته، می تواند از درد، بیماری و هزینه های دامپزشکی جلوگیری کرده و به گربه تان کمک کند با لبخندی سالم، زندگی طولانی تر و شادتری داشته باشد.

سوالات متداول

از چه سنی باید مسواک زدن گربه را شروع کرد؟

معمولاً از ۶ ماهگی، زمانی که دندان های دائمی گربه کامل شده اند. البته در سن پایین تر هم می توان فقط برای آشنا کردن گربه با مسواک این تمرین را شروع کرد.

آیا می توان از خمیردندان انسان برای گربه استفاده کرد؟

خمیردندان های انسانی حاوی موادی مثل فلوراید و سدیم هستند که برای گربه ها سمی هستند و در صورت بلع، باعث بیماری های گوارشی می شوند.

اگر گربه مسواک زدن را دوست نداشته باشد، چه کار کنیم؟

با مرحله بندی، صبر، نوازش، جایزه دادن و تمرین تدریجی می توانید او را به این کار عادت دهید. در ابتدا فقط لمس دندان ها با گاز استریل هم می تواند مفید باشد.

چند بار در هفته باید دندان گربه را مسواک زد؟

بهتر است روزانه انجام شود اما اگر امکان پذیر نیست، حداقل ۳ بار در هفته توصیه می شود.

آیا تمیز نکردن دندان گربه خطرناک است؟

بله. تجمع جرم، التهاب لثه و ورود باکتری به خون می تواند منجر به بیماری های کلیوی، قلبی و حتی کاهش طول عمر گربه شود.

چه نوع مسواک برای گربه مناسب است؟

مسواک های نرم، کوچک و مخصوص گربه ها؛ به ویژه مسواک های انگشتی برای کنترل بهتر، یا مسواک های دوقلو برای دندان های جلو و عقب.